Pielgrzymowanie wpisane jest w naturę człowieka, jest zewnętrznym wyznaniem wiary, manifestacją uczuć religijnych. We wszystkich religiach spotykamy pielgrzymki do miejsc świętych. Są one przestrzenią spotykania się Boga z człowiekiem. Ojciec Święty o swoim pielgrzymowaniu do Ziemi Świętej pisze, iż człowiek pragnie doświadczyć w tych szczególnych miejscach objawień zjednoczenia z Bogiem.
W chrześcijaństwie taką przestrzenią objawienia się Boga Człowieka stały się, oprócz Ziemi Świętej, wszystkie miejsca, gdzie dotarła Dobra Nowina o Zbawieniu. Chrześcijanie od samego początku otaczali czcią miejsca dotknięte przez Boga i pielgrzymowali do nich, aby odnaleźć nie tylko wspomnienia i pamiątki po Zbawicielu, Jego Matce, czy Świętych Pańskich, ale by doświadczyć spotkania Zmartwychwstałego.
Fenomem pielgrzymowania chrześcijańskiego do Ziemi Świętej koncentruje się na widzialnych znakach obecności Jezusa. Pielgrzymowanie do pustego grobu Chrystusa i zdumienie, jakiego doznali uczniowie nie znalazłszy Jego ciała, stało się dla nich inspiracją do poszukiwania Chrystusa i rozpoznawania Go w różnych nowych miejscach spotkań ze Zmartwychwstałym, które stawały się w późniejszych wiekach miejscami kultu.
Pierwsi chrześcijanie, oprócz kultu miejsc związanych z Jezusem, odwiedzali również te miejsca, gdzie objawiła się moc Boża przez świadectwo męczenników, którzy pomagają człowiekowi pielgrzymować. Ich postawa dodaje odwagi i przynosi konkretną pomoc.

Rys Maryjny pielgrzymowania

Szczególne miejsce w pielgrzymowaniu zajmują sanktuaria maryjne. Tak jak w Kanie Galilejskiej rozpoczęła Maryja trud posługiwania Ludowi Bożemu, tak w historii Kościoła wypełnia Ona wolę swojego Syna, ukazując Go coraz to nowym pokoleniom.
W Polsce najsławniejszym sanktuarium maryjnym jest Jasna Góra. Do Częstochowy wiodą szlaki pielgrzymkowe z różnych zakątków kraju i zza granicy. Szczególny charakter mają pielgrzymki piesze, a zwłaszcza Warszawska Pielgrzymka Piesza, sięgająca roku 1711 r. Tradycje polskich pielgrzymek pieszych to fenomen nie mający sobie równego w całej Europie, a nawet na świecie.
Współczesne pielgrzymowanie nawiązuje do tych dawnych tradycji, ale wnosi jednocześnie nowe elementy do życia człowieka. Współczesne pielgrzymki piesze w Polsce, zwłaszcza te po latach 60. czerpiące natchnienie z soborowej odnowy Kościoła, stały się stałym elementem duszpasterstwa w Polsce. Zdobyły sobie miano „rekolekcji w drodze”. W latach 80. rozwój pielgrzymek pieszych związany był w Polsce z potrzebą manifestowania wolności, w tym prawa do wolności religijnej. To na pielgrzymich szlakach ludzie czuli się wolni wolnością dzieci Bożych. Manifestując swoją wiarę w Jezusa, wędrując przez wsie i miasta do Częstochowy, pielgrzymi dawali świadectwo, że mimo zewnętrznej niewoli można się czuć wolnym. Świadectwo wyższości ducha nad materią jest zwycięstwem człowieka pielgrzymującego, dla którego Bóg jest najwyższą wartością.
Warszawska pielgrzymka piesza stała się źródłem i wzorem pielgrzymowania dla wielu pielgrzymek diecezjalnych. W Pielgrzymce Warszawskiej znane są studenckie „17”, grupy skupiające szczególnie młodzież akademicką, które stały się kuźnią charakteru pielgrzymkowego. To z „17” wyszli księża przewodnicy, którzy przenosili wzory pielgrzymowania do swoich diecezji i w ten sposób w latach 80. wędrowano prawie ze wszystkich diecezji do Częstochowy. Każda nowa pielgrzymka wnosiła coś własnego do skarbca polskiego pielgrzymowania. Swój wkład ma też obchodząca w tym roku 25-lecie Diecezjalna Piesza Pielgrzymka Lubelska.
Stworzył ją w 1978 r. - na wzór Warszawskiej Pielgrzymki Akademickiej - o. Ludwik Wiśniewski. Pierwsza grupa liczyła około 300 osób, głównie studentów. W 1979 r. ks. Mariusz Jankiewicz zgromadził już 2 tys. pielgrzymów, wytyczając przy okazji lubelskie szlaki pielgrzymie. 1980 r. był rokiem wzrostu liczebności pielgrzymki do 3,5 tys. W następnym roku miałem zaszczyt prowadzić Pielgrzymkę Lubelską. Liczyła ona wtedy 4,5 tys. osób. Lata następne to czas rozwoju i nadawania pielgrzymce pieszej charakteru „rekolekcji w drodze”. Zaangażowanie księży i kleryków oraz pomoc wydziału duszpasterskiego, który ustanowił specjalny referat pielgrzymkowy, było powodem rozwoju liczebnego pielgrzymki, która w 1984 r. miała już 20 grup. Od 1985 r. do dziś kierownikiem pielgrzymki jest ks. Józef Dziduch, wspaniały kapłan i niezmordowany pielgrzym. Ks. Józef zaprosił w tym roku na jubileuszowy pielgrzymi szlak kierowników i ojców duchowych Pielgrzymki Lubelskiej. Nikt nie odmówił. Przybyli wszyscy, mile przyjmowani, świadczący o ciągłości tradycji pielgrzymowania.
W Roku Różańca i 25-lecia lubelskiego pielgrzymowania pątnikom towarzyszyło hasło: „Maryja uczy kochać Chrystusa”. Pielgrzymkę zaingurował abp Józef Życiński oraz bp Ryszard Karpiński i bp Mieczysław Cisło - celebrując na trasie pielgrzymki Mszę św. dziękczynną za ćwierćwiecze wspólnego pielgrzymowania.