. Do sanktuarium u podnóża wzgórza objawień Tepeyac wielu pielgrzymów wędrowało przez wiele dni, a nawet tygodni z odległych wiosek, inni jechali rowerami lub autobusami. Wielu pokonało ostatni odcinek na kolanach, aby pomodlić się przed wizerunkiem Matki Bożej z Guadalupe i złożyć kwiaty lub obrazki. Jak co roku w okolicach 12 grudnia, na ogromnym placu przed bazyliką rozstawiono morze namiotów, w których spędzili noc pielgrzymi, którzy chcieli powitać Matkę Bożą w godzinach porannych w dniu święta Matki Bożej z Guadalupe.

Centralne wydarzenie święta, „Mszę róż”, sprawował arcybiskup Meksyku, kard. Carlos Aguiar Retes. W pozdrowieniu skierowanym do pielgrzymów nawiązał do ich motywacji. Wielu z nich podjęło się tej często uciążliwej pielgrzymki, aby wypełnić obietnicę daną Dziewicy. Abp Aguiar zachęcił również wszystkich przybywających „nie tylko do powitania Matki Bożej obecnej w Jej obrazie łaski, ale także do dialogu z Nią i doświadczenia pocieszenia i pomocy”. Patronka, znana jako „Morenita” („ciemnoskóra”), pokazuje wszystkim, „że nie są opuszczeni przez Boga”.

Dzień 12 grudnia uczcił również papież Franciszek sprawując w Bazylice św. Piotra pierwszą Mszę św. od początku swojej obecnej choroby. O Dziewicy z Guadalupe mówił też w okolicznościowym wywiadzie dla kanału telewizyjnego Televisa . „Naród meksykański zasługuje na matkę”, powiedział Ojciec Święty , zwłaszcza w obliczu szerzącego się braku bezpieczeństwa, porwań, bezkarności, zabójstw kobiet, ubóstwa i klęsk żywiołowych, o których mówiła dziennikarka Valentina Alazraki. Maryja wie, „jak towarzyszyć swoim dzieciom - kiedy źle się zachowują, milczy, ale nadal im towarzyszy”, powiedział papież.

Władze lokalne poinformowały 13 grudnia, że z usług publicznych świadczonych przez administrację miasta Meksyk skorzystało 300 tys. pielgrzymów: dostarczono im wodę, gorące napoje, żywność i koce, wydawano informacje w wielu językach - w tym w językach tubylczych - a 3760 osób otrzymało drobną pomoc medyczną, np. w urazach stóp. W kampanii „Bienvenido peregrino” (Witaj, pielgrzymie), pracę tysięcy wolontariuszy wspierało ponad 22 300 urzędników państwowych oddelegowanych do zapewnienia pokojowej organizacji tego największego katolickiego festiwalu pielgrzymkowego. Zebrano 750 ton śmieci.

Maryjne święto nawiązuje do wydarzeń, które miały miejsce na dzisiejszym terenie Miasta Meksyk przed 492 laty, między 9 i 12 grudnia 1531 roku. Jak mówi przekaz, indiańskiemu pastuszkowi, który wcześniej przeszedł na chrześcijaństwo pasterzowi, Juanowi Diego Cuauhtlatoatzin (1474-1548), przez cztery dni ukazywała się Matka Boża jako ciężarna Metyska mówiąca w jego ojczystym języku nahuatl i zostawiła swoje odbicie na jego tilmie, obszernym pasterskim płaszczu utkanym z grubych i szorstkich włókien agawy. Na prośbę Matki Bożej, w miejscu jej objawień u stóp wzgórza Tepeyac, zbudowano duży kościół, w którym czczony jest cudowny wizerunek Najświętszej Maryi Panny z Guadalupe. Matka Boża z Guadalupe jest patronką Meksyku, Ameryki Łacińskiej i całej Ameryki, Filipin, narodów tubylczych oraz dzieci nienarodzonych. Juan Diego został kanonizowany przez Jana Pawła II w 2002 roku jako pierwszy tubylec Ameryki. Poprzez tę kanonizację w sanktuarium papież podniósł znaczenie tego miejsca na przedmieściach stolicy Meksyku, czczonego zarówno przez Indian jak i ich hiszpańskich zdobywców i imigrantów. Znajdująca się w bazylice tilma Juana Diego, na której cudowna ciemnoskóra Pani - znana w Meksyku jako Guadalupana, czy też Morenita - pozostawiła swój wizerunek, jest do dziś celem pielgrzymów do Guadalupe.