Reklama

Historyczna peregrynacja obrazu Matki Bożej Odrzykońskiej

Niedziela przemyska 47/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Podczas tegorocznej uroczystości Matki Bożej Zielnej, wspólnota parafialna w Odrzykoniu przeżywała doroczne dożynki. Połączono je z poświęceniem oraz intronizacją kościelną obrazu Matki Bożej Odrzykońskiej, która powróciła na tę ziemię w wiernej kopii, prawdopodobnie po przeszło 280 latach swoistej historycznej peregrynacji.
Historia tego obrazu, jak zaświadcza Dział Malarstwa Europejskiego Muzeum Czartoryskich w Krakowie, wiąże się z kościołem św. Jakuba w Zbracławiu koło Pragi w Czechach. Świątynia ta spłonęła w 1420 r., ale w latach 1650-1656 została odbudowana. Znaleziony w zgliszczach obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem trzymającym szczygła, został umieszczony w odrestaurowanym kościele w 1646 r. i od tego czasu zaczął się rozwijać jego kult. W tym samym roku powstała pierwsza jego kopia. Oprócz niej znanych jest kilkadziesiąt kopii tego obrazu z XVII i XVIII w. Znane są również XIX-wieczne oleodruki. W polskich zbiorach znajdują się cztery wizerunki (kopie) Matki Bożej Zbracławskiej. Muzeum Czartoryskich posiada jeden z nich, pochodzący z kaplicy zamkowej w Odrzykoniu, który później znajdował się we Frysztaku i zakupiony został przez Czartoryskich. Kopia ta jest temperą malowaną na desce, w wymiarach 86 x 59 cm, a wykonana została z końcem XVII lub na początku XVIII w.
Obraz ten, będąc własnością Muzeum Czartoryskich w Krakowie, nie mógł wrócić do Odrzykonia w całej swej krasie. Dzięki jednak staraniom wójta gminy Wojaszówka, Stanisława Blicharczyka, zostały sporządzone przy pomocy techniki komputerowej dwie wierne kopie tego obrazu. W jednej z nich Matka Boża Odrzykońska wróciła do miejscowej świątyni, druga jest pieczołowicie przechowywana w odrzykońskim muzeum wsi.
Na tle historii oryginału obrazu Matki Bożej Zbracławskiej oraz czasu powstania jego licznych kopii, a także w oparciu o dzieje zamku odrzykońskiego, rodzi się pytanie, kiedy kopia Matki Bożej Zbracławskiej (Odrzykońskiej) przybyła na zamek i jakimi drogami wędrowała przez Frysztak do krakowskiego Muzeum Czartoryskich. Otóż fortalicja odrzykońska składała się z dwóch zamków; wyższego i niższego (funkcjonowały też nazwy: odrzykoński i korczyński). Oba zamki posiadały kaplice (wyższy z 1397, zaś niższy z 1531 r).
Kaplice te zostały sprofanowane przez właścicieli - protestantów. Ich następcy - katolicy - odnowili je odpowiednio w 1613 i w 1643 r. Która z licznych kopii obrazu Matki Bożej Zbracławskiej, powstających na przełomie XVII i XVIII w., kiedy, i do której kaplicy zamkowej trafiła? Odpowiedź urasta do historycznej zagadki. Podobnie zresztą jak i wędrówka tego obrazu z Odrzykonia do Frysztaka (obie zamkowe kaplice przestały istnieć między 1722 a 1745 r.). Nieznane pozostają również okoliczności jego "pobytu" we Frysztaku i przejście (w formie zakupu) na własność rodziny Czartoryskich.
Ks. prof. Marek Starowiejski, rodowo związany z zamkiem odrzykońskim, utrzymuje, iż obraz Matki Bożej Odrzykońskiej wykonano jako kopię obrazu Zbracławskiego już w końcu XV w., co oczywiście jest sprzeczne z ustaleniami Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Gdyby jednak przyjąć XV w. to można by zakładać, że obraz-kopia znalazł się w kaplicy zamkowej w tym samym czasie. Przy takim zestawieniu czasowym możemy dotykać ewentualnego śladu wędrówki Matki Bożej Odrzykońskiej do Frysztaka. Na początku bowiem XVI w. dziedzic Frysztaka, Paweł Frysztacki żeni się z Zofią Kamieniecką, córką Henryka - pana na zamku odrzykońskim. Czyżby Zofia otrzymała w wianie obraz Matki Bożej Odrzykońskiej? W tym przypadku Matka Boża Odrzykońska wracałaby do Odrzykonia nie po 280 latach, ale po pięciu wiekach. Trzeba przyznać, iż powyższe przypuszczenia wydają się jednak mało prawdopodobne.
Na tle narodowo-kościelnej peregrynacji Matki Najświętszej Pani Jasnogórskiej, która nawiedza obecnie naszą archidiecezję, ta Jej historyczna peregrynacja w znaku obrazu odrzykońskiego wpisuje się pięknie w ludzkie serca i umysły nie tylko echem wspomnień, ale przede wszystkim modlitwą, której szczególnym miejscem staje się parafialny kościół pw. św. Katarzyny w Odrzykoniu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Św. Franciszku, naucz nas nie tyle szukać pociechy, co pociechę dawać, nie tyle szukać zrozumienia, co rozumieć, nie tyle szukać miłości, co kochać!

Wszechmogący, wieczny Boże, któryś przez Jednorodzonego Syna Swego światłem Ewangelii dusze nasze oświecił i na drogę życia wprowadził, daj nam przez zasługi św. Ojca Franciszka, najdoskonalszego naśladowcy i miłośnika Jezusa Chrystusa, abyśmy przygotowując się do uroczystości tegoż świętego Patriarchy, duchem ewangelicznym głęboko się przejęli, a przez to zasłużyli na wysłuchanie próśb naszych, które pokornie u stóp Twego Majestatu składamy. Amen.
CZYTAJ DALEJ

Lourdes: czy maryjna procesja trafi na listę UNESCO?

2025-10-01 08:23

[ TEMATY ]

Lourdes

Adobe Stock

Sanktuarium w Lourdes chce wpisać maryjną procesję z lampionami na listę niematerialnego dziedzictwa Francji. Nabożeństwo, które w sezonie pielgrzymkowym odbywa się tam każdego wieczoru, ma swoje odpowiedniki w maryjnych parafiach na całym świecie.

W Lourdes rozpoczyna się właśnie największe tegoroczne wydarzenie – pielgrzymka różańcowa z udziałem 17 tys. pielgrzymów ze wszystkich stron Francji. Możliwe, że wkrótce sanktuarium, które jest trzecim najliczniej odwiedzanym miejscem kultu na świecie, zyska nowe zainteresowanie także poza kręgiem wierzących. Wszystko za sprawą pomysłu, by wieczorną procesję z lampionami wpisać na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
CZYTAJ DALEJ

Spekulacje na temat tytułu i treści pierwszej encykliki papieża Leona XIV

2025-10-01 15:46

[ TEMATY ]

Encyklika

Leon XIV

Vatican Media

Leon XIV

Leon XIV

Watykaniści spekulują obecnie na temat nazwy i treści dwóch pierwszych papieskich dokumentów nauczania Leona XIV. Powszechnie oczekuje się, że jego pierwsza encyklika będzie dotyczyła wyzwań stojących przed ludzkością w związku ze sztuczną inteligencją. Rzymski portal „Silere non possum” poinformował w środę, że łaciński tytuł dokumentu będzie brzmiał „Magnifica humanitas” - „Wspaniała ludzkość”.

Od momentu wyboru Leon XIV wielokrotnie wypowiadał się na temat szybkiego rozwoju sztucznej inteligencji i ostrzegał przed zagrożeniami związanymi z tym postępem technologicznym. Według „Silere non possum” pierwsza encyklika nowego papieża poświęcona globalnemu megatematowi sztucznej inteligencji może mieć podobne znaczenie jak historyczna encyklika „Rerum novarum” papieża Leona XIII z 1891 roku. W encyklice tej po raz pierwszy papież zajął się konsekwencjami industrializacji, inicjując tym samym katolicką naukę społeczną.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję