Już Jan Paweł II nazywał ją miejscem, gdzie „zawsze byliśmy wolni”. To tutaj kolejne pokolenia zanosiły modlitwę o wolność i opiekę Matki Bożej, której Polska wielokrotnie była zawierzana, kształtowały patriotycznego ducha. O wolnościowym zrywie Sierpnia`80 na Jasnej Górze przypominają też wota.

Narodowy charakter sanktuarium na Jasnej Górze widoczny jest szczególnie w takie dni jak dziś – 31-go sierpnia. Z okazji 43-ej rocznicy podpisania „Porozumień sierpniowych” między strajkującymi robotnikami a rządem PRL, na Jasnej Górze będą modlić się związkowcy. Mszy św. za Ojczyznę o 15.30 przewodniczyć ma ks. Ryszard Umański, kapelan częstochowskiej „Solidarności”.

Jasna Góra to dla ludzi „Solidarności” miejsce szczególne, gdzie zawsze modlili się za Ojczyznę a w trudnym czasie narodowych zmagań i walki z komunistycznym systemem oddawali Królowej Polski wszystkie swoje troski i działania. Dziś pielgrzymują tutaj, by dziękować za wolną Polskę i przypominać o trosce o Ojczyznę.

- Solidarność to także miłość międzyludzka - powiedziała Maria z Olkusza, emerytowana nauczycielka, która również należała do „Solidarności”. – Swego czasu każdy chciał do niej należeć, ale wytrwali tylko ci najbardziej zaangażowani – dodała kobieta. Waldemar Kulec z Sarzyny na Podkarpaciu zauważył, że „iskra”, która wyszła z Polski, zmieniła bieg historii całego kontynentu.

Modlitwa dziękczynna za wolność i niepodległość zanoszona jest nie tylko w rocznice takie jak dzisiejsza, cyklicznie odbywają się pielgrzymki represjonowanych stanu wojennego.

Grzegorz Sudry, uczestnik lipcowego Spotkania Więźniów Politycznych Stanu Wojennego, zauważył, że Matka Boża była dla walczących przede wszystkim Patronką i Orędowniczką. - Zwracaliśmy się do Niej w naszych codziennych modlitwach i podczas Mszy. To oczywiste, że dzisiaj w wolnej Polsce, pomimo różnych trudności, jednak możemy żyć swobodnie, to również zasługa Matki Boskiej - wyjaśnił działacz.

O wolnościowym zrywie na Jasnej Górze przypominają wota. Wśród pamiątek sprzed 42 lat eksponowanych w Bastionie św. Rocha jest niewielka rzeźba robotnika, która była świadkiem podpisania „Porozumień Sierpniowych”- stała na stole prezydialnym między stroną rządową a solidarnościową. Wymowny jest jej podpis „Zwyciężymy”. Podarowana została tu w 1995 r. Jest także długopis z wizerunkiem Jana Pawła II, którym 31 sierpnia 1980 r. podpisane zostało „Porozumienie Gdańskie”. Przy głównym wejściu do Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze znajduje się tablica „Solidarności”.

W Zbiorach Sztuki Wotywnej zgromadzono dokumenty, sztandary, fotografie, wiele pamiątek internowanych, obrazy oraz wymowne transparenty ukazujące dramatyczną walkę Polaków o wolność, suwerenność i dziedzictwo duchowe.

Prawie 270 transparentów pielgrzymkowych to także „niemi świadkowie” dokumentujący solidarność Polaków skupiających się wokół jasnej Góry. „Zwyciężać zło dobrem to zachować wierność prawdzie”, „Maryjo dźwigaj solidarny polski lud” głosiły lapidarne hasła będące wyrazem poglądów Polaków i przejawem buntu przeciw panującemu ustrojowi.

Wśród „artystycznych zapisów” tamtego czasu są m.in. obrazy, które powstawały w okresie bojkotu wystaw organizowanych przez instytucje państwowe. Tu artyści uczestniczyli w jasnogórskich plenerach w 1981 r, 1982 r. i 1987 r.

Pielgrzymki były czasem głębokiej modlitwy i zawierzenia losów Ojczyzny Matce Bożej. Po zakończeniu pielgrzymki transparenty pozostawiano jako wota na kratach ogrodzeni czy na murach Jasnej Góry. Ówczesny kurator Zbiorów Wotywnych o. Jan Golonka, mając świadomość że jest to unikatowy dokument polskiej historii, z odwaga i determinacją ratował te pozostawione pamiątki, nieraz w nocy, ponieważ akcję zbierania transparentów przeprowadzała też Milicja Obywatelska.

31 sierpnia 1980 r. o godz. 16. 40, po 18 dniach strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, po przystąpieniu do protestów solidarnościowych 700 zakładów pracy z całej Polski, a także po wielu dniach negocjacji strajkujących ze stroną rządową, zostało podpisane historyczne porozumienie. Otworzyło drogę do powstania "Solidarności" i rozpoczęło przemiany ustrojowe w Polsce.

Dzień Solidarności i Wolności został ustanowiony w 2005 r. w 25. rocznicę wydarzeń z sierpnia 1980 r., a obchodzony jest co roku w rocznicę porozumień sierpniowych.

Maria Kopacka-Fornal, Mirosława Szymusik @JasnaGóraNews