Ps 93 [92], 1. 3-4 z Jutrzni na niedzielę III tygodnia
1. Dzisiaj skupimy uwagę na Psalmie 93 [92], którego zasadniczą
treść wyraziły w sposób bardzo wymowny niektóre wersety hymnu proponowanego
przez Liturgię Godzin na poniedziałkowe Nieszpory: "Stwórco, Tyś
pośród chaosu oddzielił ziemię od nieba, wodom nadałeś granice, by
ląd uchronić przed nimi. Deszczom pod niebem, a rzekom przeznaczasz
miejsce na ziemi, aby chłodziły w upale, nie grożąc klęską powodzi"
.
Zanim sięgniemy do serca Psalmu, w którym tak wyrazisty
jest obraz wód, spróbujemy uchwycić jego zasadniczy ton, wskazać
gatunek literacki, jaki reprezentuje. Psalm ten, podobnie jak następne
- 95-98, bibliści określili jako "Pieśń Króla Pana". Wysławia on
Królestwo Boże, źródło pokoju, prawdy i miłości, które przywołujemy
w modlitwie Ojcze nasz, gdy prosimy: "Przyjdź, królestwo Twoje!"
Psalm 93 [92] rozpoczyna się radosnym okrzykiem: "Pan
króluje" (Ps 93 [92], 1). Psalmista wysławia aktywną królewskość
Boga, czyli Jego skuteczne i zbawcze działanie jako Stwórcy świata
i Odkupiciela człowieka. Pan nie jest niewzruszonym cesarzem, zamkniętym
w swym dalekim niebie, lecz jest obecny pośród swego ludu jak Zbawca
potężny i wielki w miłości.
2. Na początku hymnu pochwalnego wymieniony jest Król
Pan, niczym władca zasiadający na tronie chwały, niewzruszonym na
wieki (por. Ps 93 [92], 2). Pan oblókł się w majestat nadprzyrodzoności,
wdział potęgę i nią się przepasał (por. Ps 93 [92], 1). Wszechmocna
potęga Boga objawia się w sercu tego Psalmu, w którym zawarty jest
przejmujący obraz wzburzonych wód.
Psalmista wspomina bardziej szczegółowo o "głosie" rzek,
to jest o szumie ich wód. Rzeczywiście, huk wielkich wodospadów ogłusza
człowieka i wstrząsa całym ciałem, wywołuje wrażenie straszliwej
siły. Psalm 42 [41] odnosi się do tego wrażenia, gdy mówi: "Głębia
przyzywa głębię hukiem Twych potoków. Wszystkie Twe nurty i fale
nade mną się przewalają" (Ps 42 [41], 8). W obliczu tej siły natury
istota ludzka czuje się znikoma. Psalmista używa jednak tego porównania
jako odskoczni, by wysławiać tym większą potęgę Pana. Trzykrotnemu
powtórzeniu wyrażenia "rzeki swój głos podnoszą" (por. Ps 93 [92],
3), odpowiada trzykrotne potwierdzenie najwyższej mocy Boga.
3. Ojcowie Kościoła, komentując ten Psalm, odnoszą go
do Chrystusa - "Pana i Zbawiciela". Orygenes, tłumaczony na język
łaciński przez św. Hieronima, stwierdza: "Pan królował, przyoblekł
się w piękno. To znaczy: ten, który wcześniej trząsł się w nędzy
ciała, teraz lśni w majestacie boskości". Dla Orygenesa rzeki i wody,
które podnoszą swój głos, przedstawiają "postacie proroków i apostołów",
którzy "głoszą sławę i chwałę Pana, zapowiadają Jego sąd nad całym
światem" (por. 74 homilie na temat Księgi Psalmów, Mediolan 1993,
ss. 666.669).
Św. Augustyn rozwija jeszcze bardziej symbolikę strumieni
i mórz. Podobnie jak rzeki pełne wzburzonych wód, czyli pełne Ducha
Świętego i potężne, Apostołowie już się nie lękają i mówią w końcu
Jego głosem. Jednakże "gdy liczne głosy zaczynają przepowiadać Chrystusa,
morze zaczyna się burzyć". Pośród wzburzonych mórz świata - pisze
Augustyn - łódź Kościoła zdaje się niebezpiecznie kołysać, w obliczu
zagrożeń i prześladowań, "cudowny jest jednak Pan na wysokości":
On "szedł po wodach morskich i uspokoił fale" (Esposizioni sui salmi,
III, Roma 1976, s. 231).
4. Bóg Pan wszech rzeczy, wszechmocny i niezwyciężony
jest jednak bliski swemu ludowi, któremu udziela nauk. Tę właśnie
ideę Psalm 93 [92] proponuje w ostatnim wersecie: po najwyższym tronie
w niebie następuje tron arki w świątyni jerozolimskiej, miejsce potęgi
Jego kosmicznego głosu zajmuje słodycz Jego świętego i niezawodnego
słowa: "Świadectwa Twoje są bardzo godne wiary; domowi Twojemu przystoi
świętość po wszystkie dni, o Panie!" (Ps 93 [92], 5).
Tak kończy się ten krótki hymn, pełen modlitewnego tchnienia.
Jest to modlitwa, która budzi ufność i nadzieję u wiernych, którzy
często czują się miotani obawą, że zniszczą ich burze historii i
że uderzą w nich mroczne siły wiszące nad nimi.
Echo tego Psalmu możemy rozpoznać w Apokalipsie św. Jana,
kiedy Autor natchniony, opisując wielkie zgromadzenie niebieskie,
świętujące upadek uciskającego Babilonu, stwierdza: "I usłyszałem
jakby głos wielkiego tłumu i jakby głos mnogich wód, i jakby głos
potężnych gromów, które mówiły: ´Alleluja, bo zakrólował Pan Bóg
nasz, Wszechmogący´" ( Ap 19, 6).
5. Kończymy nasze rozważanie Psalmu 93 [92], oddając
głos św. Grzegorzowi z Nazjanzu, "teologowi" par excellence wśród
Ojców. Czynimy to, sięgając po jego piękną pieśń, w której chwała
Boga, władcy i stworzyciela nabiera wymiaru trynitarnego: "Ty [Ojcze],
stworzyłeś wszechświat, każdej rzeczy wyznaczając należne miejsce
i zachowując ją w mocy swej opatrzności... Słowem Twoim jest Bóg-Syn:
jest bowiem współistotny Ojcu, równy mu co do zaszczytów. To On urządził
harmonijnie wszechświat, by rządzić wszystkim. A obejmując wszystko,
Duch Święty, Bóg, o każdą rzecz się troszczy i nią się opiekuje.
Głosić będę Cię, Trójco żywa, jako jednego i jedynego monarchę...
siłę niezachwianą, która rządzi niebem, wzrok niedostępny oczom,
który jednak kontempluje cały wszechświat i zna każdą tajemną głębię
ziemi aż po otchłanie. Ojcze, bądź dla mnie dobry: ... abym mógł
i ja znaleźć miłosierdzie i łaskę, ponieważ Tobie chwała i łaska
na wieki bez końca" (Pieśń 31, w: Poesie/1, Rzym 1994, ss. 65-66)
.
Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach OSPPE
Pomóż w rozwoju naszego portalu