Ks. Dariusz Gronowski: - Czym dla Księdza Rektora jest Paradyż?

Ks. Dr Jarosław Stoś: - Paradyż to seminarium duchowne, w którym kształtuje się cały czas moje powołanie i życie kapłańskie na różnych etapach. Po pierwsze - Paradyż jest miejscem, w którym sam odkrywałem swoje powołanie i w którym przeżyłem jako kleryk wiele fascynujących dni i miesięcy, w którym spotkałem jednych z najważniejszych ludzi w moim życiu. Tym ludziom wiele zawdzięczam, jeśli chodzi o spojrzenie na kapłaństwo, zainteresowania intelektualne. Po wtóre - seminarium paradyskie to miejsce, w którym mogłem pracować jako wychowawca w bardzo ciekawym zespole na czele z bp. Edwardem Dajczakiem i miałem szansę doświadczyć kapłańskiej wspólnoty. Biskup Edward pozwolił, bym jako dużo młodszy ksiądz mógł poczuć się prawdziwie częścią zespołu wychowawczego, dyskutować, spierać się, nawet czasem dość ostro. Teraz po raz trzeci wracam do Paradyża jako rektor, co było jedną z najtrudniejszych decyzji mojego życia. Nigdy o tym nie myślałem, ale jednocześnie jest to coś, co mnie fascynuje i napełnia entuzjazmem, zwłaszcza po doświadczeniach dni spędzonych tu w zespole wychowawczym pod wodzą bp. Dajczaka.

- Czym zajmował się Ksiądz Rektor, przebywając przez ostatnich kilka lat poza diecezją?

- Od 1998 r. pracowałem na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w katedrze Historii Filozofii Polskiej, prowadząc badania nad filozofią i teologią europejską, zwłaszcza późnego średniowiecza. W znacznym stopniu poświęcałem swój czas badaniu tekstów Jakuba z Paradyża, wybitnego myśliciela, filozofa i teologa piętnastowiecznego, który stał się dla mnie bardzo osobistym przewodnikiem życia duchowego. W zainteresowaniu tą postacią widać też echo mojego intelektualnego oraz emocjonalnego związku z Paradyżem. Często odbieram jego teksty jak swego rodzaju rekolekcje, doświadczam, że problemy człowieka w tamtych czasach i dzisiaj niewiele się zmieniły. Zmieniły się okoliczności, możliwości, natomiast radości, pokusy czy grzechy są bardzo podobne. W związku z tym pomimo innego języka i kontekstu historycznego to, o czym on pisze z wielkim radykalizmem, zapałem i klarownością, bardzo pasuje do tego, czym ja dzisiaj żyję i z czym się muszę zmierzyć.

- Jak określiłby Ksiądz Rektor siebie jako filozofa?

- Jestem z wykształcenia historykiem filozofii. Niektórzy przypuszczają, że historyk filozofii przede wszystkim ma na myśli innych, sam niekoniecznie mając jakąś świadomą postawę filozoficzną. To wynika chyba z niezrozumienia historii filozofii jako tej przestrzeni erudycji filozoficznej, która uczy filozofowania, uczy wrażliwości filozoficznej, postaw filozoficznych. W tym sensie swoim pracom badawczym i swojej dydaktyce zawdzięczam też sposób patrzenia na świat. A jest to przede wszystkim szeroko rozumiana postawa realistyczna. Jest w niej miejsce na wiele rozwiązań św. Tomasza z Akwinu, jak i wiele rozwiązań współczesnej filozofii, ale takich, które umożliwiają na tym spojrzeniu realistycznym budowanie teologii.

- Jak czuje się Ksiądz w roli rektora diecezjalnego seminarium?

- Towarzyszy mi poczucie podejmowania wielkiego wyzwania, poczucie pewnego niepokoju, czy jestem wystarczająco dojrzałym człowiekiem, wystarczająco wierzącym chrześcijaninem, wystarczająco gorliwym księdzem, wystarczająco przygotowanym w różnych aspektach, by podjąć się takiej funkcji. W związku z tym moją nadzieją, która łagodzi ten niepokój, jest zespół wychowawczy. Pragnę, by ten zespół był najważniejszą częścią programu formacyjnego, bo to przecież nie program wychowuje, tylko ludzie, którzy mają określone charyzmaty, wrażliwość, otwartość. Wszyscy jako zespół będziemy decydować o obliczu tego seminarium i jego atmosferze. Oczywiście, towarzyszy mi też entuzjazm. To przecież jakaś niezwykła przygoda spotkać się z tak wieloma młodymi ludźmi o takich szlachetnych intencjach, celach i móc towarzyszyć im na trudnej, czasami bolesnej drodze powołania. Jest to dla mnie wielką radością.

- Jakich kapłanów chce „wypuszczać w świat” seminarium w Paradyżu?

- Odpowiem górnolotnie, ale prawdziwie: wierzących i świętych kapłanów o dojrzałych osobowościach, o głęboko przeżywanym chrześcijaństwie i mocno uświadomionym kapłaństwie, zwłaszcza w wymiarze sakramentalnym. Naszym marzeniem jest, by mieć jakiś udział w tej łasce Bożej, jaką jest powołanie. Jestem przekonany, że i tak to nie my najbardziej decydujemy o jakości powołania i jakości przyszłego księdza, ale skoro Bóg powołuje, to Bóg najbardziej troszczy się o to powołanie. My możemy trochę pomóc lub trochę przeszkodzić, ale to nie my odgrywamy decydującą rolę, lecz Pan Bóg i człowiek, który odpowiada na powołanie całą swoją otwartością i gorliwością. I świadomość tego towarzyszy mi, kiedy myślę, jakich księży chcielibyśmy tutaj kształtować, robiąc wszystko, co jest w naszych rękach i w zasięgu naszych możliwości.

- Jakie elementy formacji mają w tym pomóc?

- To są niezmienne elementy, które towarzyszą formacji seminaryjnej od setek lat. Seminarium powinno być z całą pewnością miejscem doświadczenia Kościoła i doświadczenia wiary, a więc wspólnotą ludzi wierzących, których łączy i wyróżnia spośród innych chrześcijan poczucie powołania. To wydaje się pierwszym elementem, na który chcemy kłaść nacisk: seminarium to wspólnota dająca doświadczenie Kościoła, jego świętości i siły, co jest szczególnie ważne wtedy, kiedy przychodzą pokusa i grzech. Nie odróżniamy w tej wspólnocie kleryków i księży wychowawców jako lepszych i gorszych. Wszyscy tak samo stoimy wobec tego samego Słowa Bożego, z tymi samymi słabościami i radościami. Jako wychowawcy możemy zaoferować pewnie więcej doświadczenia, które być może pomoże młodym ludziom umocnić się siłą wspólnoty.
Na pewno w formacji seminaryjnej ważne są też indywidualizacja i personalizacja współpracy z klerykami. Nie tyle chcemy im proponować ogólne zasady, co rozmawiać możliwie często, towarzyszyć możliwie blisko każdemu klerykowi, który ma swoją historię, swoje doświadczenie życia, Boga, Kościoła. Im lepiej będziemy potrafili właśnie w ten sposób im towarzyszyć, tym będziemy skuteczniejsi.

- Czy miał już Ksiądz Rektor okazję zapoznać się z alumnami I roku?

- Tak. Dwukrotnie odwiedziłem Łagów, w czasie gdy alumni I roku mieli tam swoje spotkanie integracyjne i, jak zwykle w takich sytuacjach, zastanawiałem się, co ksiądz, który ma 20 lat kapłaństwa, może powiedzieć kandydatom, którzy dopiero wstępują do seminarium. Jadąc po raz pierwszy do Łagowa, pomyślałem, że na pewno nie mogę im gwarantować, że czeka ich lekkie życie pozbawione problemów, ale mogę im z całą pewnością zagwarantować szczęśliwe i piękne życie, choć nie zawsze łatwe i wygodne.

- Jakie nadzieje kryje Ksiądz Rektor w sercu u progu tego roku akademickiego?

- Przede wszystkim, żeby nie popełnić jakiejś większej gafy i nie zepsuć czegoś, co dobrze funkcjonuje...