Państwo Chrzanowscy znani byli ze swego zaangażowania na rzecz rozwoju Częstochowy i w latach 1914-16 rozwinęli placówkę, dobudowując między innymi w głębi podwórza budynek, gdzie dzisiaj odbywa się większość zajęć lekcyjnych. Kolejnym przełomem w historii szkoły był rok 1920, kiedy to szkołę upaństwowiono, tworząc Gimnazjum Żeńskie im. Juliusza Słowackiego. Funkcję dyrektora objęła Zofia Idzikowska i pełniła ją aż 32 lata. Wpisała się ona w sposób szczególny w historię, a nawet legendę liceum. Podobno jej duch nadal czuwa nie tylko nad gmachem szkoły, ale również nad jej renomą. Warto jednak przypomnieć jej rzeczywiste dokonania. To dzięki jej niezwykłej inwencji i energii powstał pierwszy w Częstochowie, a drugi w Polsce, Komitet Rodzicielski. Dzięki zaangażowanym w jego pracę bogatym obywatelom szkoła odkupiła od państwa Chrzanowskich całą posesję wraz z majątkiem i wyposażeniem gimnazjum. Zakupiona też została w Olsztynie koło Częstochowy willa „Zofia”, która stała się chlubą gimnazjum. Dla poratowania zdrowia do Olsztyna mogły wyjeżdżać uczennice w ciągu roku szkolnego i tam kontynuować naukę! Korzystając z funduszu Komitetu Rodzicielskiego, mniej zamożne gimnazjalistki mogły spędzać tam wakacje. Tradycją były też tygodniowe wyjazdy poszczególnych klas do willi „Zofia” w okresie od maja do czerwca. Willa ta zachowała się do dziś, choć jest już bardzo zniszczona.
Podczas II wojny światowej gmach przy al. Kościuszki 8 zajęli Niemcy. Dyrektor Idzikowska wspólnie z nauczycielami i pracownikami szkoły zdążyła jednak przed ich przybyciem ukryć i przechować cały majątek. W tak dużym stopniu nie dokonała tego podobno żadna szkoła w Polsce! Była też organizatorem tajnego nauczania prowadzonego w grupach od 2 do 10 osób - głównie w domach uczniów.
Po wyzwoleniu, jeszcze w styczniu 1945 r. Kuratorium Kieleckie powołało w Częstochowie Komisję Weryfikacyjną do legalizacji wyników tajnego nauczania, której przewodniczącą została... dyrektor Idzikowska. Równocześnie z pomocą nauczycieli i innych pracowników szkoły przystąpiła do uporządkowania sal szkolnych i wyposażenia ich w ukryte na początku wojny pomoce naukowe. W wyniku tych działań lekcje rozpoczęły się już 1 lutego 1945 r. Na początku w budynku gimnazjum Słowackiego odbywały się zajęcia dla młodzieży z gimnazjum Sienkiewicza, Traugutta oraz Społecznego Stowarzyszenia „Nauka i Praca”. Gdy goście otrzymali własne budynki, w obiekcie przeprowadzono niezbędne remonty, a w budynku frontowym utworzono internat. W latach 50. utworzono w szkole Klub Gimnastyki Artystycznej. Dziewczęta z klubu zasłynęły w mieście z przepięknych widowisk sportowych z okazji Dnia Sportu i innych uroczystości.
Dopiero od 1967 r. I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego jest koedukacyjne, a w 1980 r. na kilka miesięcy straciło swoje budynki - to kolejne ważne daty w jego bogatej historii. W tradycję liceum wpisały się jeszcze dwie znaczące inicjatywy: ustanowienie w 1988 r. fundacji im. Heleny Plucikówny, absolwentki gimnazjum z 1929 r. (założycielem był jej mąż, Witold Kocay ze Stanów Zjednoczonych) i organizowanie od 2006 r. powiatowych konkursów - literackiego i recytatorskiego - im. Ludmiły Marjańskiej.
W bieżącym roku w szkole uczy się w 21 oddziałach 667 uczniów. Szkoła należy do Rodziny Szkół im. J. Słowackiego, która zrzesza szkoły ponadgimnazjalne z całej Polski oraz z Krzemieńca i Karviny. Historia Rodziny i zlotów zaczęła się we Wrocławiu w 1984 r., a Częstochowa już dwukrotnie gościła przyjaciół z bratnich liceów.
Znani absolwenci szkoły to między innymi: Ludmiła Marjańska - poetka i pisarka, autorka książki o przedwojennym gimnazjum im. J. Słowackiego pt. „Pierwsze śniegi, pierwsze wiosny”, poetka Halina Poświatowska, aktorki - Anna Ciepielewska i Kalina Jędrusik i wielu innych.
Uroczyste obchody Jubileuszu 100-lecia I LO im. J. Słowackiego w Częstochowie odbędą się 13 października 2007 r. Więcej informacji na stronie l01.ids.czest.pl/.

W „Przewodniku po Częstochowie” z 1909 r. znajduje się informacja, że Zakład Żeński prowadzony od 1891 r. przez Kazimierę Garbalską funkcjonuje już od trzydziestu lat, czyli... od około roku 1879. Czy istnieją jeszcze dokumenty, które mogłyby zweryfikować tę informację?

Do artykułu wykorzystałem materiały z pozycji „Z tradycją w XXI wiek... Monografia Gimnazjum i Liceum im. J. Słowackiego w Częstochowie” za zgodą autorek (Iwona Kociołek, Urszula Zaleska).