W uroczystości wzięli udział pracownicy Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, uczniowie szkół, a także żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej, którzy wraz ze Strażą Więzienną wystawili posterunek honorowy.

– Dzisiaj mam ten zaszczyt, że mogę razem z panią Zofią Pilecką uczcić pamięć rotmistrza Witolda Pileckiego, jej ojca. Człowieka, o którym można by snuć – jak wszyscy wiedzą ‒ bardzo długą opowieść. Ale krótko mówiąc: kogoś, kto był uosobieniem walki o wolną Polskę, uosobieniem najszlachetniejszej postawy, jaką w ogóle można sobie wyobrazić w tamtym bardzo trudnym czasie ‒ walki o odzyskanie niepodległości, wojny polsko-bolszewickiej, później budowania II Rzeczypospolitej, a potem próby odzyskania wolnego polskiego państwa w czasie II wojny światowej i później – powiedział.

Zdaniem prezydenta Dudy rtm. Pilecki jest „postacią pomnikową” i „wzorem dla obecnych i przyszłych pokoleń polskiej młodzieży”. – Postacią niezwykle szlachetną i wspaniałą – wzorem polskiego żołnierza walczącego niezłomnie o wolną Polskę, bohatera – powiedział podczas krótkiego spotkania z dziennikarzami.

Dziś odsłonięty został także portret rtm. Witolda Pileckiego, umieszczony przy bramie wjazdowej do dawnego aresztu śledczego.

***

Witold Pilecki był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, żołnierzem kampanii wrześniowej 1939 r., bohaterem polskiego Państwa Podziemnego. W 1940 r. podczas niemieckiej łapanki Pilecki pozwolił się aresztować Niemcom, aby przedostać się do obozu Auschwitz, gdzie liczył na zdobycie informacje o panujących w nim warunkach. Do Auschwitz trafił w nocy z 21 na 22 września 1940 r. Szybko stał się głównym organizatorem konspiracji w obozie. Założył tam Związek Organizacji Wojskowej. Planował nawet zbrojne oswobodzenie obozu.

W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. Pilecki zdołał uciec z obozu wraz z dwoma współwięźniami. Jego raporty z obozu były przesłane do dowództwa Armii Krajowej w Warszawie i przekazane dalej na Zachód.

Po wojnie w maju 1947 r. został aresztowany. Osadzono go w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie i poddano okrutnemu śledztwu. 15 maja 1948 r. rtm. Pilecki został skazany na karę śmierci i wkrótce stracony. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim, poprzez strzał w tył głowy. Prawdopodobnym miejscem pochówku jego szczątków jest kwatera "Ł" na Powązkach Wojskowych, gdzie zespół IPN prowadzi prace poszukiwawcze ofiar reżimu komunistycznego.

We wrześniu 1990 r. Wojskowy Sąd Najwyższy uwolnił skazanych od stawianych im zarzutów, podkreślając niesprawiedliwy charakter wydanych wyroków, które zapadły z naruszeniem prawa. Sąd Najwyższy podkreślił patriotyczną postawę niesłusznie skazanych. W lipcu 2006 r. prezydent RP Lech Kaczyński w uznaniu zasług Witolda Pileckiego odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego. W 2013 r. rtm. Pilecki został awansowany na stopień pułkownika.