Początkowo korpusy kościołów nie miały wież, które stawiane były oddzielnie w pobliżu kościoła i pełniły funkcję dzwonnicy oraz czatowni. Miały kwadratowy rzut i charakterystyczny, zwężający się ku górze
kształt. Pięknym przykładem była wieża - dzwonnica wolnostojąca z 1609 r. w Bochni, która niestety spłonęła w 1987 r.
Łączenie wież z bryłą kościoła nastąpiło w XVI i XVII w., przy czym dzwonnice, zarówno wolnostojące jak i dostawiane do korpusu kościoła, mają konstrukcję szkieletową.
Głównymi elementami nośnymi są 4 słupy ustawione w narożnikach, wsparte na podwalinach, nachylone nieco ku środkowi i powiązane misternie ryglami i zastrzałami. Ta bardzo stateczna konstrukcja skutecznie
przenosi ciężar oraz naprężenia dynamiczne od np. rozkołysanych dzwonów umieszczonych w nadwieszonej izbicy. Izbice - czyli pięterka dzwonowe, nawiązujące formą do średniowiecznych drewnianych hurdycji
obronnych, mają ściany pionowe (w odróżnieniu od nachylonych ścian korpusu wieży) i obite pionowymi deskami wyciętymi u dołu w ornamenty dające koronkowy motyw cienia. Zwieńczenie wieży stanowi dach namiotowy,
zakończony smukłą iglicą. Niekiedy w narożnikach dachu występują dodatkowe wieżyczki o mniejszej wysokości, zachowane do dziś, a mające prawdopodobnie wspólny rodowód z urzekającą formą zwieńczenia wieży
kościoła Najświętszej Maryi Panny w Krakowie.
W XVII i XVIII w. wieże tracą swój charakter obronny i otrzymują barokowe hełmy z latarniami, a w niektórych kościołach wieżę zastępuje skromna sygnaturka, usytuowana najczęściej pośrodku kalenicy.
Pomóż w rozwoju naszego portalu