Idea Wielkopostnych Kościołów Stacyjnych, gdzie każdy kościół jest „stacją” jednego dnia Wielkiego Postu - ruszyła w Warszawie w 2015 roku. Już wtedy zainteresowanie wiernych przerosło wszelkie oczekiwania.

„Kościoły stacyjne to wspólne dzieło w dwóch diecezjach” – podkreśla metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz. „Wskazujemy 40 kościołów na mapie Warszawy, które w Wielkim Poście mogą być miejscem pielgrzymek indywidualnych lub małych grup, bo taka - jak to podpatrujemy w Rzymie - jest istota tego wielkopostnego pielgrzymowania. W kościele stacyjnym można uczestniczyć w Eucharystii, wyspowiadać się, znaleźć czas na adorację i przygotowanie do obchodów tej największej tajemnicy chrześcijaństwa, jaką jest misterium męki śmierci i zmartwychwstania Pańskiego” – podkreśla kard. Nycz, który zachęca wiernych do podjęcia wielkopostnej praktyki odwiedzania kościołów stacyjnych.

„Warto było podjąć to dzieło” – potwierdza bp Marek Solarczyk. Biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej jest przekonany, że trzecia edycja będzie czasem doświadczania łaski Boga i życzy duchownym i świeckim, „by dzieło kościołów stacyjnych przyniosło jak największe owoce”.

Zdaniem bp. Rafała Markowskiego, ta inicjatywa „ogarnia całą Warszawę a granice diecezji na Wiśle zostają „zawieszone” gdyż duchowieństwo obu warszawskich diecezji wspólnie angażuje się w przygotowania i posługę. „Coraz większa grupa warszawiaków regularnie odwiedza w Wielkim Poście kościoły stacyjne i uczestniczy w Mszach” – zauważa biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej.

Gdzie, kiedy i jak?

W obu diecezjach wybrano czterdzieści świątyń, tyle ile jest dni Wielkiego Postu: 25 kościołów z archidiecezji warszawskiej i 15 z diecezji warszawsko-praskiej. Wybrano kościoły o szczególnej historii i wyjątkowym znaczeniu dla miasta. Każdy kościół jest „stacją” jednego dnia Wielkiego Postu, co roku tego samego. Każdego dnia w wyznaczonym kościele obowiązuje ten sam program. Kościół otwarty będzie od 6 do 21. Przez cały dzień będzie możliwość spowiedzi, do 15 potrwa adoracja Najświętszego Sakramentu. Poza tym, o godz. 12 wspólna modlitwa Anioł Pański i Różaniec, o 15 Koronka do Miłosierdzia bądź Droga Krzyżowa, o 19. Gorzkie Żale. Centralnym wydarzeniem każdego dnia modlitwy stacyjnej będzie Msza święta sprawowana o godz. 20. Godziny niektórych nabożeństw mogą być w niektórych kościołach inne, np. w niedziele.

W Środę Popielcową 1 marca o godz. 20.00 w Świątyni Opatrzności Bożej Mszy św. inaugurującej tegoroczny cykl będzie przewodniczył kard. Kazimierz Nycz.

Jaka geneza?

Tradycja kościołów stacyjnych narodziła się w Rzymie. W poszczególne dni Wielkiego Postu wierni spotykali się – i spotykają – każdego dnia w innym kościele na specjalnej liturgii. Do dziś najbardziej wymownym znakiem w Rzymie jest pierwszy kościół stacyjny, w Środę Popielcową, którym jest bazylika św. Sabiny na Awentynie. To przeważnie tam papież odprawia Mszę św. rozpoczynającą Wielki Post i posypuje głowy wiernych popiołem. Zwyczaj codziennego nawiedzania kościołów stacyjnych jest w Wiecznym Mieście bardzo żywy i dziś. Jemu poświęciła wydaną przed czterema laty książkę „Rzymskie pasje” była ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka. Książka ta była inspiracją dla warszawskiej inicjatywy kościołów stacyjnych.

Kościoły stacyjne Starego Miasta

Idea kościołów stacyjnych nie jest w Warszawie nowa. To tu powstało i upowszechniło się pasyjne nabożeństwo Gorzkich Żali, które przez dziesięciolecia odprawiane było stacyjnie w poszczególnych kościołach Starego Miasta w kolejne dni tygodnia. To między innymi z tego powodu wśród kościołów stacyjnych nie ma – z wyjątkiem bazyliki św. Krzyża – świątyń z Krakowskiego Przedmieścia. Kościoły Starego Miasta będą kościołami stacyjnymi podczas następującego po Wielkim Poście Wielkiego Tygodnia.