Reklama

Niedziela Sandomierska

Niecodzienne eksponaty

W zbiorach Muzeum Diecezjalnego zachowały się dwa oryginalne kartony – projekty do polichromii, namalowanej w korpusie nawowym sandomierskiej katedry. Są to dzieła Jana Bukowskiego.

Niedziela sandomierska 31/2024, str. VI

[ TEMATY ]

Sandomierz

ks. Wojciech Kania/Niedziela

Cnoty ewangeliczne

Cnoty ewangeliczne

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na obu jest narysowana siatka służąca do przenoszenia obrazu na ścianę.

Projekty

Zostały odwzorowane w katedrze na ścianach nawy północnej. Pierwszy z nich należy do programu dekoracji malarskiej ukazującej stygmatyzację św. Franciszka z Asyżu. Przedstawia Chrystusa, który ukazał się jako serafin okryty sześcioma skrzydłami i przybity do krzyża.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Święty Franciszek doświadczył tego nadprzyrodzonego spotkania w 1224 r., podczas modlitwy na górze La Verna. Dar przekazania stygmatów obrazuje wiązka promieni biegnąca z ran Chrystusa, trafiająca w dłonie, stopy i bok świętego.

Drugi projekt zatytułowany jest Cnoty ewangeliczne. Zgodnie w wielowiekową tradycją przedstawiono je w formie alegorycznej. Kompozycja obrazuje cztery stojące frontalnie postacie – trzy żeńskie (Sprawiedliwość, Roztropność i Umiarkowanie), jedną męską (Męstwo).

Stojąca po lewej Sprawiedliwość ma na sobie obszerną, czerwoną szatę o antycznym wykroju i skórzane sandały na nogach. W rękach trzyma miecz i wagę. Cnota Męstwa okryta srebrzystą zbroją płytową, spod której wystaje dolna część kolczugi, w rękach trzyma miecz.

Roztropność to niewiasta w obszernej błękitnej sukni. Wokół jej prawego przedramienia owinięty jest czarny wąż, unoszący głowę ku twarzy.

Reklama

Umiarkowanie personifikuje niewiasta w welonie na głowie, podwice i białej tunice, na którą ma narzucony brunatny płaszcz. W uniesionych dłoniach trzyma złote naczynie, zdobione owalnymi, zielonymi kamieniami.

Nurt sztuki młodopolskiej

Wykonanie polichromii w korpusie nawowym katedry w Sandomierzu zrealizowano w latach 1938-40. Stanowi ona dzieło Jana Bukowskiego (1873-43), krakowskiego artysty związanego z nurtem sztuki młodopolskiej.

– W polichromii tej połączył on wątki historyczne i religijne, a najistotniejszym elementem stała się dekoracja heraldyczna złożona z 55. herbów historycznych ziem i województw polskich. Herby otacza stylizowana ornamentyka roślinna. Pomiędzy nimi umieszczone zostały wersety pieśni Bogurodzica z ozdobnymi inicjałami, przypominające pergaminowe karty średniowiecznych rękopisów, co doskonale współgra z gotyckim wnętrzem katedry. Herby łączą się z namalowanymi w górnej strefie polichromii scenami figuralnymi i symbolicznymi. W glifach okiennych i na sklepieniach naw bocznych występują formy geometryczne, na sklepieniu nawy głównej zgeometryzowane formy połączone z motywami symboli chrześcijańskich – mówiła dr Urszula Stępień, kustosz muzeum.

Kiedy w 1937 r. przystępowano do projektowania polichromii, na sklepieniu nawy głównej odkryto napis z czasów króla Jagiełły, że „niebo, morze i ziemia chwalą Boga”.

Umieszczenie przez Jana Bukowskiego w programie polichromii słów pieśni Bogurodzica tłumaczy sens głównego motywu dekoracyjnego polichromii: zestawu herbów ziem i województw, jakie tworzyły kształt naszej Ojczyzny. Obrazują rozległą przestrzeń dawnej Polski, z biegiem lat w dużych dróg.

2024-07-30 13:56

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Sandomierz pamięta

Niedziela sandomierska 30/2025, str. VI

[ TEMATY ]

Sandomierz

UM Sandomierz

Uroczystości odbyły się na cmentarzu katedralnym

Uroczystości odbyły się na cmentarzu katedralnym

W rocznicę Krwawej Niedzieli w Sandomierzu odbyły się uroczystości upamiętniające Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.

To ważne państwowe święto zostało ustanowione ku czci dziesiątek tysięcy Polaków pomordowanych na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1943-45. Sandomierskie obchody rozpoczęły się uroczystą Mszą św. w kościele św. Józefa, gdzie licznie zebrani wierni modlili się w intencji ofiar tragicznych wydarzeń. Po Eucharystii uczestnicy przemaszerowali w skupieniu na Cmentarz Katedralny, gdzie przy dwóch symbolicznych mogiłach – wołyńskiej i katyńskiej – kontynuowano patriotyczne uroczystości. W wydarzeniu wzięli udział mieszkańcy Sandomierza, przedstawiciele władz samorządowych, organizacji kombatanckich, służb mundurowych, wojska oraz duchowieństwa. Obecność tak wielu środowisk była wyrazem wspólnotowej pamięci, szacunku i wdzięczności wobec tych, którzy jako niewinni cywile stracili życie tylko dlatego, że byli Polakami.
CZYTAJ DALEJ

Lublin: ABW zatrzymała studenta podejrzewanego o przygotowywanie masowego zamachu

2025-12-16 09:23

[ TEMATY ]

zamach

Adobe Stock

Prokurator przedstawił Mateuszowi W. zarzut dotyczący podejmowania działań przygotowawczych do przeprowadzenia zamachu terrorystycznego, który mógł skutkować śmiercią lub ciężkimi obrażeniami wielu osób – poinformowała we wtorek Prokuratura Krajowa. Wcześniej rzecznik koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński przekazał, że zatrzymany przez ABW jest studentem KUL.

Mężczyzna został zatrzymany 30 listopada przez funkcjonariuszy ABW „w trybie niecierpiącym zwłoki” w związku z zachodzącym podejrzeniem, iż przygotowywał on zamach terrorystyczny z użyciem materiałów wybuchowych.
CZYTAJ DALEJ

Ponad 370 ton żywności zebrał Caritas Polska podczas zbiórki „Tak. Pomagam!”

Ponad 370 ton żywności udało się zebrać podczas 27. ogólnopolskiej zbiórki żywności „Tak. Pomagam!”, która odbyła się 5 i 6 grudnia 2025 r. w ponad dwóch tysiącach sklepów w kraju – poinformował Caritas Polska.

Zgodnie z tradycją z okazji zbliżających się świąt Bożego Narodzenia Caritas Polska we współpracy z oddziałami diecezjalnymi zorganizował w supermarketach, sieciach handlowych i w sklepach osiedlowych w całym kraju zbiórkę żywności pod hasłem „Tak. Pomagam!”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję