Z fascynującą historią, pięknymi zabytkami i przyrodą możemy zetknąć się także na terenie diecezji kieleckiej, a mamy czym się pochwalić. Przecież nasza diecezja jest wyjątkowa. W wakacyjnym cyklu postaramy się to udowodnić.

Gdzie Nida wpływa do Wisły

Wędrówkę zaczniemy od południowych krańców diecezji – Nowego Korczyna, który znajduje się w otulinie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego. Kiedyś duże miasto tętniące życiem, dzisiaj spokojne miasteczko, które dumne jest z własnej historii. Ks. Jan Wiśniewski w swojej książce „Historyczny opis kościołów, miast zabytków i pamiątek…” notuje: „Bolesław Wstydliwy uważany jest za założyciela Nowego Korczyna. W 1258 r. wydaje przywilej Hinkowi, synowi Henryka, na wójtostwo w Nowym Korczynie”. Tak rozpoczął się rozkwit tego miasta, które dzięki dogodnemu położeniu było miejscem zjazdów politycznych i zgromadzeń szlacheckich, chociaż na przestrzeni dziejów było niszczone przez najeźdźców, to jednak zawsze budziło się do życia, jeszcze piękniejsze i bardziej ludne. Król Kazimierz Wielki, doceniając wyjątkowe położenie miasta – na szlaku do Sandomierza i Krakowa, rozbudował je, otaczając dobrymi murami i nadając prawo magdeburskie. Mieszkańcy niejako odwdzięczyli się królowi za jego przywileje i w 1370 r., kiedy Kazimierz Wielki w lasach pod Przedborzem złamał nogę, odpoczywał w Nowym Korczynie.

Miasto św. Kingi

Wiele koronowanych głów gościło w Nowym Korczynie, ale najbardziej znaną osobą z królewskiego rodu, która na trwałe zapisała się w historii miasta i dzisiaj jest jego patronką, jest św. Kinga. Dzięki niej i mężowi Bolesławowi Wstydliwemu ufundowany został w Nowym Korczynie m.in. klasztor franciszkański, a także kościół św. Stanisława, który jest obecnie jej sanktuarium.

16 grudnia 2015 r. ukazał się dekret bp. Jana Piotrowskiego o ustanowieniu kościoła św. Stanisława BM w Nowym Korczynie diecezjalnym sanktuarium św. Kingi. Zauważyć należy, iż już w lipcu 2015 r. odbyła się I pielgrzymka do relikwii św. Kingi w Nowym Korczynie, a od września rozpoczęły się comiesięczne czuwania modlitewne ku czci świętej, które odbywają się w każdy pierwszy wtorek miesiąca.

Długosz spacerował ulicami Korczyna

Jednyą z najbardziej znanych osób związanych z Nowym Korczynem jest dziejopis Jan Długosz. To właśnie tutaj przyszły kronikarz pobierał nauki w miejscowej szkole. Dom, w którym się kształcił, zachował się do dzisiaj. Znajduje się w południowej części rynku, jego część zamieniona została na minimuzeum, do którego możemy wejść za darmo. Znajdują się w nim regionalne eksponaty, a także prezentowane są czasowe wystawy lokalnych twórców lub uczniów z miejscowej szkoły. Oczywiście historia i wizerunek twórcy „Roczników” jest także eksponowana. Sam rynek, który w ostatnim czasie przeszedł rewitalizację, jest oazą spokoju, zachwyca ilością drzew i krzewów.

Nad Nidą

Kierując się kilkadziesiąt metrów na południowy zachód od rynku w kierunku rzeki Nidy, dojdziemy do zabezpieczonych ruin synagogi. Budowla liczy sobie około 360 lat. Na jej wzniesienie wykorzystano cegły i kamienie ze zrujnowanego zamku, który stał w widłach Wisły i Nidy. Synagoga na pierwszy rzut oka przypomina antyczne budowle z ośmioma kolumnami. Opodal znajduje się przystań dla kajaków. Tutaj mogą kończyć trasę kajakarze, którzy piękną, wijącą się pośród pól Nidą płyną może aż spod samych Kielc.

Śladami św. Kingi – cudowne źródełko

Św. Kinga pokochała Nowy Korczyn, a przede wszystkim jego mieszkańców, szczególnie tych biednych i chorych. W tutejszym kościele św. Mikołaja, w którym, jak chce legenda, drzwi same się przed nią otwierały, spędzała całe noce na modlitwie. W miejscu, gdzie stał kościółek, znajduje się studzienka – źródełko z kamienną figurą św. Kingi. Napis na postumencie głosi: „Którzy w tym mieysczu łaski doznawają niechay tyż pokłon św. Patronce oddawają. Jan y Marianna R.P. 1820”. Jak chce legenda, studzienkę tę kazała wykopać św. Kinga. Lubiła czerpać z niej wodę, często spędzając czas w tym miejscu. Któregoś dnia miała zobaczyć przy studzience dziecko z chorobą oczu. Po kilkakrotnym przetarciu oczu źródlaną wodą choroba zniknęła. Od tamtej pory ludzie wierzą, że woda w studzience ma właściwości uzdrawiające.

Legenda o różach

Święta Kinga, mimo iż była księżną z wysokiego rodu, to nie przeszkadzało jej, by pomagać trędowatym. Osobiście troskliwie opatrywała rany w przytułku przy ul. Farnej. Ubodzy zawsze mogli liczyć na szczodrą jałmużnę z jej ręki. Często wymykała się z zamku, w przebraniu prostej kobiety, by zanieść jedzenie głodnym. Pewnego razu na takiej wyprawie przyłapał ją początkowo niechętny takiej działalności Bolesław. Kinga, obawiając się, że rozeźlony małżonek zakaże jej wspomagania biednych, powiedziała, że w koszu pod płaszczem niesie nie chleb, a róże do przystrojenia ołtarzy. Jakież było zdziwienie Bolesława, Kingi również, kiedy okazało się, iż w koszu znajduje się nie chleb, a pachnące róże. W ten sposób księżna nie splamiła się kłamstwem, a książę zaprzestał przeszkadzania jej w pełnieniu dzieł miłosierdzia.

Sanktuarium św. Kingi

Stojący opodal rynku kościół ufundowany przez Bolesłwa Wstydliwego i św. Kingę został rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego. Najstarsza część świątyni to wczesnogotyckie prezbiterium z drugiej połowy XIII w. W kościele po prawej stronie głównej nawy znajduje się pięknie odnowiony ołtarz poświęcony św. Kindze. To przed nim w każdy pierwszy wtorek miesiąca odbywają się modlitewne czuwania, które gromadzą wiernych nie tylko z diecezji kieleckiej, ale także tarnowskiej i krakowskiej. Kilkadziesiąt metrów od kościoła przepływa kapryśna Nida, której wody od czasu do czasu zagrażają świątyni. Tak było w 2010 r., kiedy stan rzeki Wisły i wpływającej do niej Nidy należał do najwyższych w historii, a woda zalała sanktuarium i okoliczne tereny.

Kościół Trójcy Świętej

W przeszłości, kiedy Nowy Korczyn był dużym, ludnym miastem w jego obrębie znajdowało się kilka kościołów, do dzisiaj zachowały się dwa, św. Stanisława oraz znajdujący się kilkaset metrów na wschód kościół Trójcy Świętej. Jest to gotycko-renesansowa świątynia, posiadająca dwie wczesnobarokowe kaplice oraz barokowy ołtarz. Skarbem świątyni są zachowane fragmenty zagubionego późnogotyckiego tryptyku ze sceną opłakiwania Chrystusa.

„Ruski Cmentarz”

Nieopodal źródełka św. Kingi znajduje się tak zwany Ruski Cmentarz. Choć nazwa wskazuje na pochówki tutaj osób prawosławnych, z upływem czasu, od założenia w XVIII wieku, stała się ta ciekawa nowokorczyńska nekropolia w zasadzie cmentarzem ekumenicznym. Cmentarz powstał w obrębie dóbr dziedzica Grotnik Dużych – Jana Królikiewicza, wytyczony przez rosyjskiego zaborcę, który chciał zapewnić odrębność pochówku rosyjskich żołnierzy, a jeszcze bardziej carskich urzędników.

Stary Korczyn

Będąc w Nowym Korczynie, warto odwiedzić miejsce, w którym wszystko się zaczęło. W tej – położonej 5 kilometrów na północny zachód od Nowego Korczyna – miejscowości urodził się w 1226 r. Bolesław Wstydliwy. Jedyną pamiątką po zamierzchłej chwale tej miejscowości jest kościół św. Mikołaja. Jak twierdzi Długosz, świątynia powstała w połowie XIV w. za panowania Kazimierza Wielkiego. Z tego okresu zachowała się wschodnia gotycka część świątyni z prezbiterium. Najcenniejszym elementem wyposażenia kościoła jest późnogotycki krucyfiks wykonany ok. 1500 r., pierwotnie znajdujący się w tęczy kościoła. W Starym Korczynie zachowała się także niezwykła, jak dla tego regionu, zabudowa typu wrzecionowego, świadcząca o starym rodowodzie miejscowości. W Nowym Korczynie można odwiedzić również leżącą 20 kilometrów dalej na północny zachód Wiślicę, ale to już historia na kolejną opowieść.

Informacje praktyczne

Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 79 z Bytomia do Warszawy oraz droga wojewódzka nr 973 z Tarnowa do Buska-Zdroju. Miasto usytuowane jest w odległości ok. 65 km na południowy wschód od Kielc i 22 km od Buska-Zdroju. W odległości ok. 10 km na północny wschód od Nowego Korczyna znajduje się miejscowość uzdrowiskowa Solec-Zdrój. Po wcześniejszym zarezerwowaniu można skorzystać z oferty wycieczek krajoznawczych i historycznych z przewodnikiem. Wycieczki mogą być organizowane dla młodzieży szkolnej, seniorów, pielgrzymów, kuracjuszy, gości czy osób miejscowych. Rezerwacja oraz szczegółowe informacje: tel. 511 299 988, Punkt Informacji Turystycznej, ul. Rynek 16.