Jasełka po królewsku

Największe na świecie uliczne jasełka tym razem odbędą się pod hasłem „W jasełkach leży”. Hasło nawiązuje do 800. rocznicy pierwszego przedstawienia bożonarodzeniowego zaaranżowanego przez św. Franciszka w Greccio we Włoszech (więcej o tym na s. 24). Od tego czasu idea jasełek rozprzestrzeniła się na cały świat. Słowa hasła są fragmentem XVII-wiecznej kolędy anonimowego autora pt. Nowy rok bieży. Kolęda ta zaprasza aniołów, królów, kapłanów i młodzież do oddania chwały Dzieciątku leżącemu w żłobie w otoczeniu wołu i osła.

Reklama

Orszak Trzech Króli przez teatralne sceny przekazuje ewangeliczne prawdy zawarte w słowach tej radosnej kolędy: W Betlejem mieście, tam się pośpieszcie; Anieli grają, wdzięcznie śpiewają; Królowie jadą z wielką gromadą. Podczas inscenizacji jasełkowych zobaczymy na ulicach orszaki małych dwórek i rycerzy podążających śpiesznie do stajenki za bogato wystrojonymi królami, którzy wiozą cenne dary dla Dzieciątka. Spotkamy liczne anioły w bieli, które będą staczały walkę o dobro z oddziałami diabelskimi. Może spotkamy również złośliwego króla Heroda. Na pewno ujrzymy radosnych pasterzy, a także tradycyjnych kolędników z turoniem, niosących na czele orszaków kolorową ludową gwiazdę. Orszakom, jak zawsze, będzie towarzyszył tłumny wspólnotowy śpiew pięknych polskich kolęd. Celem wędrujących jest stajenka, w której czeka na przybyszów Święta Rodzina: Józef, Maryja i maleńki Jezus. W Warszawie, a także w wielu miastach Polski, Orszak Trzech Króli wieńczy wspaniały polonez tańczony przez setki par widzów i aktorów do najpiękniejszej z polskich kolęd – Bóg się rodzi. Odtwórcami ról ewangelicznych są ochotnicy, wolontariusze – rodzice, młodzież i dzieci, którzy swoje zaangażowanie w to piękne dzieło traktują jako dobrą zabawę, a jednocześnie misję głoszenia światu Dobrej Nowiny.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ten piękny zwyczaj świętowania Epifanii zakorzenił się na dobre w polskiej kulturze i co roku dociera do kolejnych miejscowości i środowisk w naszej ojczyźnie i poza jej granicami. 6 stycznia 2024 r. orszaki przejdą w blisko 800 miejscowościach. Odbędą się również w Afryce, m.in. w Nyakinama w Rwandzie, w Burhynyi w Demokratycznej Republice Konga, a także – jak w poprzednich latach – w Esseng w Kamerunie.

Fundacja Orszak Trzech Króli zachęca wszystkie środowiska, zarówno rodzinne, jak i szkolne, sąsiedzkie i parafialne, zgromadzone wokół domów kultury czy miejsc pracy, aby organizowały małe przedstawienia jasełkowe, które przypominałyby ewangeliczne prawdy o Bożym Narodzeniu i przez barwne obrazy pomagały najmłodszym zrozumieć ich treść. Do zorganizowania jasełek wystarczą dobre chęci, kilku członków rodziny, wybrane teksty polskich kolęd, które mogą służyć za scenariusz przedstawienia, oraz pomysłowość w wykorzystaniu posiadanej garderoby. Wspólne przygotowania mogą się stać wspaniałą zabawą dla całej rodziny, a występy na rodzinnej scenie będą okazją dla dzieci szkolnych do przezwyciężania tremy przed występami publicznymi.

Jasło, czyli żłóbek – centrum Epifanii

Reklama

Słowo „jasło”, od którego pochodzi słowo „jasełka”, oznacza paśnik dla zwierzyny w formie drewnianego koryta z drabinkami. Jasło współcześnie nazywane jest żłobem. To właśnie żłóbek, w którym leży Nowonarodzony Jezus, stanowi centrum obchodów święta Epifanii.

Papież Franciszek w liście apostolskim z 2019 r. „O wartości i znaczeniu żłóbka” pisze, że chciałby „wesprzeć piękną tradycję naszych rodzin, które w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie przygotowują żłóbek, a także zwyczaj umieszczania go w miejscach pracy, szkołach, szpitalach, więzieniach, na placach”. Fundacja Orszak Trzech Króli, przez organizowanie konkursów na najpiękniejszą szopkę bożonarodzeniową, co roku zachęca do tworzenia szopek obrazujących wydarzenia sprzed 2 tys. lat. Na przestrzeni kilkunastu lat działalności fundacji setki rodzin wzięły udział w konkursie, a rękodzieła cieszyły pięknem i oryginalnością.

„To naprawdę realizacja twórczej wyobraźni, która wykorzystuje najbardziej różnorodne materiały do tworzenia małych arcydzieł piękna. Uczymy się od dzieciństwa: kiedy tato i mama wraz z dziadkami przekazują ten radosny zwyczaj, który uosabia bogatą duchowość ludową. Chciałbym, aby ta praktyka nie ustała, a wręcz mam nadzieję, że tam, gdzie została zaniechana, zostanie odkryta na nowo i ożywiona” – pisze dalej Franciszek w swoim liście, zachęcając do tworzenia rodzinnych szopek, które stanowią pełną treści dekorację domu w okresie Bożego Narodzenia, a jednocześnie mogą być miejscem, gdzie rodzina gromadzi się na wspólną modlitwę, śpiew kolęd czy refleksję nad przyjściem Zbawiciela na świat.

Dotknięcie ubóstwa

Reklama

We wspomnianym liście papież pisze również, że „żłóbek jest zachętą do «odczuwania», «dotknięcia» ubóstwa, które Syn Boży wybrał dla siebie w swoim wcieleniu”. Ubóstwo żłóbka mobilizuje nas, abyśmy za przykładem Trzech Mędrców przynosili do Betlejem dary. „Ze żłóbka Jezus z łagodną mocą wygłasza apel o dzielenie się z ostatnimi jako drogę do bardziej ludzkiego i braterskiego świata, w którym nikt nie jest wykluczony i usuwany na margines” – podpowiada Ojciec Święty.

Fundacja Orszak Trzech Króli w tym roku zachęca, aby konkretnym darem dla Nowonarodzonego stało się wsparcie dla dzieci z hospicjum im. bł. ks. Michała Sopoćki. To jedyna taka placówka na Litwie, która nazywana jest też Betlejem Miłosierdzia, a które od wielu lat otacza darmową opieką setki dzieci, dorosłych i ich rodziny. Hospicjum można wesprzeć przez Fundację Aniołów Miłosierdzia i stronę: www.mostdonieba.pl .

Orszak Trzech Króli wędruje w tym roku po raz szesnasty. Na stronie fundacji: www.orszak.org można odnaleźć mapę z zaznaczonymi miejscami, gdzie odbywają się tym razem radosne kolędowe korowody, aby dołączyć do orszaku, który jest najbliżej naszego miejsca zamieszkania. Warto przypatrywać się wydarzeniu i podjąć wysiłek zorganizowania Orszaku Trzech Króli we własnej miejscowości. Fundacja Orszak Trzech Króli służy pomocą, szkoli, udostępnia konieczne materiały, scenariusze. Zapraszamy do dołączenia do wielkiej rodziny „miast orszakowych”, do wspólnotowego, rozśpiewanego, barwnego i radosnego przeżywania uroczystości Objawienia Pańskiego.

Autorka jest scenarzystą Orszaku Trzech Króli.

Ok. 50 tys. osób – zdaniem organizatorów – wzięło udział w Orszaku Trzech Króli w Warszawie. Inicjatywa, która miała miejsce już po raz piąty, cieszyła się niezwykłym zainteresowaniem nie tylko w stolicy – warszawiacy mieli okazję dwukrotnie usłyszeć pozdrowienia kierowane przez papieża Benedykta XVI. Po raz pierwszy Orszak, organizowany przez Fundację Orszak Trzech Króli, miał też swoje zagraniczne edycje - nie tylko w Europie, ale i w Afryce – w sumie do tego rodzaju świętowania uroczystości Trzech Króli włączyło się 97 miast. W Warszawie uroczystość rozpoczęła się od Mszy św. w katedrze św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście. Przed świątynią kwestowali wolontariusze Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia, zbierając datki na stypendia dla zdolnej ale ubogiej młodzieży. Eucharystii przewodniczył kard. Kazimierz Nycz. - Uroczystość Objawienia Pańskiego uczy nas, że Chrystus narodził się dla wszystkich: dla prostych i biednych, dla bogatych i mądrych – mówił w homilii metropolita warszawski. Zwrócił też uwagę, że Chrystus przyszedł na świat także dla pogan, których przedstawicielami byli Trzej Królowie. - Kiedy przychodzi pokusa segregowania dostępu do Kościoła i Chrystusa, trzeba pamiętać, że dzisiejsi poganie, ludzie szukający Chrystusa, a może jeszcze wcale go nie szukający, już są uczestnikami tajemnicy zbawienia. Tego uczy nas św. Paweł w czytanym dziś Liście do Efezjan – zaznaczył kard. Nycz. Natomiast zadaniem wierzących jest „podprowadzić ich do Chrystusa, by Jego łaska mogła zadziałać w sercach tych ludzi”. - To jest odczytanie dzisiejszej uroczystości w perspektywie Roku Wiary oraz zadania nowej ewangelizacji – wyjaśniał purpurat. Kard. Nycz zachęcał także do troski o „wrażliwe sumienie i serce otwarte, które jest zdolne czytać znaki czasu, iść do Chrystusa i do niego prowadzić innych”. To dzięki przyjęciu dwóch znaków: zewnętrznego i wewnętrznego człowiek jest w stanie dojść do żłóbka – mówił metropolita warszawski. Nawiązując do Ewangelii o pokłonie Trzech Mędrców, zwrócił uwagę, iż Herod miał tę samą wiedzę, jaką mieli Mędrcy. - Wiedział, że jest gwiazda, znał miejsce narodzenia bo mu to powiedzieli uczeni w Piśmie. Mędrcy poszli, złożyli dary, oddali pokłon. Natomiast Herod tę wiedzę wykorzystał w sposób okrutny występując przeciwko człowiekowi, przeciwko nowo narodzonym dzieciom betlejemskim – wskazał kardynał. Jednocześnie zaapelował, by nigdy prawdy nie wykorzystywać do złych celów. - Współcześni Herodowie, tak jak ten historyczny, potrafią, znając prawdę, wykorzystać ją przeciw człowiekowi w wielu dziedzinach życia. Może najbardziej widać to w nauce, kiedy wiedza o człowieku jest wykorzystywana nie w służbie człowiekowi, ale bardzo często przeciw jego godności. Dzieje się tak wtedy, gdy brakuje prawego, ukształtowanego sumienia, otwartości na Ducha Świętego, który pozwala nie tylko dochodzić do prawdy, ale wykorzystywać ją dla dobra człowieka – mówił kard. Nycz. Po Mszy św. Kard. Nycz przeszedł na plac Zamkowy, gdzie odczytał list ze specjalnym błogosławieństwem Benedykta XVI. Ojciec Święty zapewnia w nim o łączności duchowej i modlitwie. Wyraża radość, że jest to inicjatywa otwarta zarówno dla wierzących, jak i niewierzących, prawosławnych i wiernych innych wyznań, dla tych, co chcą poznać Chrystusa. Papież zachęca, by to wydarzenie, któremu patronują pasterze Kościoła, przez swój ewangelizacyjny i teologiczny kontekst, a także przez doświadczenie wspólnoty, śpiew kolęd i wędrowanie razem, stało się okazją do pogłębiania braterskiej więzi opartej na wierze. Jest to szczególnie ważne dziś, podkreśla Ojciec Święty, gdy wielu ludzi potrzebuje nowej ewangelizacji. Benedykt XVI życzy, by przekaz ewangelicznych treści Orszaku umocnił wierzących, dodał im odwagi w wyznawaniu wiary, przyciągnął do Chrystusa tych, którzy Go jeszcze nie znają, zbliżył do Kościoła wszystkich, którzy się od niego oddalili, pomógł odnaleźć się ludziom zagubionym duchowo i poszukującym sensu własnej egzystencji. Po wspólnym odmówieniu modlitwy Anioł Pański, Orszak ruszył w stronę Placu Piłsudskiego. Tam uczestnicy kolorowego pochodu mieli okazję usłyszeć drugi raz pozdrowienia papieża – który wspomniał o Orszakach w Watykanie, mówiąc po polsku: „Serdecznie pozdrawiam - zgromadzonych na modlitwie Anioł Pański - Polaków. Szczególnie pozdrawiam uczestników Orszaków Trzech Króli, którzy wzorem ewangelicznych Mędrców ze Wschodu, wędrują ulicami wielu miast do duchowego Betlejem, by spotkać narodzonego Zbawiciela. Niech ta inscenizacja umocni wierzących, zbliży do Kościoła tych, którzy się od niego oddalili, pomoże znaleźć Boga tym, którzy Go szukają. Uczestnikom Orszaków i wam wszystkim z serca błogosławię.” „W tym roku dla Warszawy wydrukowaliśmy 60 tys. papierowych koron, widziałam, że dość szybko zabrakło ich dla chętnych – powiedziała KAI Maria Brzeska-Deli, odpowiedzialna za kontakt z mediami. – W Orszaku mogło wziąć udział ok. 50 tys. osób. – uważa. Na trasie Orszaku ustawione zostały sceny, tzw. mansjony, przedstawiające m.in. Anioła Bożego wskazującego drogę do Stajenki, walkę Dobra ze Złem, Heroda wygrażającego malutkiemu Jezusowi, diabłów namawiających do porzucenia orszaku i zajęcia się przyziemnymi, „bardziej przyjemnymi sprawami”. Orszak zmierzał do stajenki usytuowanej na Placu Piłsudskiego, by uczestnicy mogli nawiedzić Świętą Rodzinę i w kulminacyjnym momencie pokłonić się Dzieciątku. Tam odbył się też koncert kolęd. W tegorocznym Orszaku w Warszawie szło ok. 600 dzieci (bezpośrednio w orszakach), około 300 rodziców zaangażowanych jako artyści (Anioły, Diabły, Karczmarki, Dwór Heroda) i dodatkowo kolejne 300 osób w ochronie Orszaku. Po raz pierwszy podobne wydarzenia mają miejsce tego samego dnia w Kamieńcu Podolskim na Ukrainie, Badajoz w Hiszpanii, a nawet na innym kontynencie – w Republice Środkowoafrykańskiej. Organizatorzy oceniają, że tym samym Orszaki odbywają się w 97 miastach w Polsce i na świecie. Orszak Trzech Króli stanowi bezpośrednie nawiązanie do tradycji wystawiania jasełek ulicznych. Orszak prowadzą Trzej Królowie symbolizujący trzy kontynenty – Europę, Azję i Afrykę. Podążają na wierzchowcach – w Warszawie są to wielbłądy - w bogatych szatach i nakryciach głowy. Ich świtę stanowią setki dzieci ubranych w kolorowe stroje świadczące o przynależności do jednego z trzech orszaków. Głównym organizatorem Orszaku jest Fundacja Orszak Trzech Króli, która odpowiada za Orszak w stolicy oraz wspiera inne miasta w jego przygotowaniu. Od 2012 r. Fundacja jest organizacją pożytku publicznego. Od trzech lat współpracuje z Fundacją Dzieła Nowego Tysiąclecia – wolontariusze tej Fundacji zbierają na trasie przemarszu Orszaku datki na stypendia dla uzdolnionej młodzieży ze źle sytuowanych materialnie rodzin.