Reklama

Niedziela Rzeszowska

Kresy – Śladami Wielkich Polaków

Śladami Wladysława Jagiełły (1)

Niedziela rzeszowska 36/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

historia

Mirek i Magda Osip-Pokrywka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najwyższy książę litewski i pierwszy król Polski z dynastii Jagiellonów został zapamiętany przede wszystkim jako pogromca Krzyżaków i zwycięzca z pól Grunwaldu. Należy pamiętać, że to również odnowiciel Uniwersytetu Krakowskiego, inicjator chrystianizacji Litwy i fundator wielu świątyń. Tradycja przypisuje mu tłumaczenie z polskiego na litewski modlitwy „Ojcze nasz”.

Władysław Jagiełło przyszedł na świat w 1352 r. na Litwie, jako syn Wielkiego Księcia Litewskiego Olgierda Giedyminowicza i Julianny, córki księcia twerskiego Aleksandra. Przypuszczalnym miejscem narodzenia Władysława mogła być Mejszagoła nad rzeką Mussą, miejscowość leżąca 23 km na północ od Wilna. W roku 1387 z fundacji Władysława Jagiełły na tym miejscu wzniesiono kościół i założono katolicką parafię. Była to jedna z tzw. świątyń pierwiastkowych – pierwszych siedmiu świątyń na Litwie, zbudowanych dla upamiętnienia przyjęcia chrześcijaństwa. Dziś lokalna społeczność Mejszagoły jest zdominowana przez Polaków, którzy stanowią ok. 60% ogółu obywateli. W miasteczku działa również polska szkoła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Nasz kolejny przystanek na jagiellońskim szlaku to Krewo, gdzie rozstrzygała się sprawa małżeństwa Jagiełły z Jadwigą Andegaweńską. Na tutejszym zamku (zdjęcie tytułowe) 14 sierpnia 1385 r. spisano dokument, który dał początek połączeniu Litwy i Polski na blisko 500 lat. Niewielki pergaminowy arkusz zapisany po łacinie przetrwał w oryginale dziejowe zawieruchy i znajduje się w Archiwum Kapituły Katedralnej Krakowskiej na Wawelu. Głównym punktem tzw. unii krewskiej, nazywanej unią personalną, było oddanie Wielkiemu Księciu Litewskiemu ręki Jadwigi. W wyniku tego Jagiełło otrzymywał koronę króla Polski, a w zamian zobowiązywał się do chrystianizacji Litwy i włączenia ziem litewskich do Polski.

Władysław działał niezwykle dynamicznie. Już w następnym roku ufundował dwa kościoły w Wilnie i założył kilka parafii na prowincji. Sprowadził szeregowych duchownych i braci zakonnych, którzy nad wodą, w dużych grupach chrzcili szlachtę, mieszczan i chłopów. W 1387 r. Jagiełło nadał Wilnu prawa miejskie, a dwa lata później papież Uraban VI uznał ostatecznie Litwę za kraj katolicki. Te dwie pierwsze wileńskie świątynie fundacji Jagiełły to: obecna bazylika archikatedralna Świętych Stanisława Biskupa i Władysława oraz kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Pierwsza z tych świątyń znajdowała się w obrębie murów Dolnego Zamku. Tutaj w1388 r. powołano biskupstwo wileńskie, jako część metropolii gnieźnieńskiej podporządkowano papieżowi i powołano wileńską kapitułę katedralną. Biskup poznański Dobrogost wyświęcił Andrzeja z Krakowa (znanego również jako Andrzej Wasiła) herbu Jastrzębiec, franciszkanina, na pierwszego biskupa wileńskiego. Bryła katedry przez wieki zmieniała swoją formę, najpierw była gotycka, później barokowa i ostatecznie w XVIII wieku przyjęła zachowaną do dziś klasycystyczną formę nawiązującą do świątyń rzymskich.

Reklama

Drugi z wileńskich kościołów dziś jest świątynią akademicką Uniwersytetu Wileńskiego. Według legendy budowla powstała na miejscu dawnego pogańskiego kultu. Zasadnicza bryła tej trzynawowej świątyni zachowała cechy baroku. Wystrój wnętrza jest utrzymany w stylu wileńskiego rokoka. Wewnątrz można odnaleźć wiele XIX-wiecznych pomników poświęconych sławnym Polakom, m.in.: Adamowi Mickiewiczowi, Antoniemu Odyńcowi, Tadeuszowi Kościuszce, Władysławowi Syrokomli. Na chórze znajduje się popiersie Stanisława Moniuszki, który był w tym kościele organistą.

Za tydzień dalsze ślady Władysława Jagiełły, które zaprowadzą nas nawet na rodzime Podkarpacie.

2019-09-03 13:09

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dzieje szczególnego krzyża

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 49/2019, str. VI

[ TEMATY ]

historia

krzyż

Kazimierz Furman

Zagadką okazuje się zidentyfikowanie fundatora krzyża

Zagadką okazuje się zidentyfikowanie fundatora krzyża

Podczas ostatniego remontu babimojskiego kościoła parafialnego odkryto dwie daty z historii tej świątyni. Jedna – na co dzień jest niewidoczna – ujrzała światło dzienne dopiero podczas prac restauracyjnych zabytkowego krzyża

Krzyż zdobi zewnętrzną ścianę prawej bocznej nawy kościoła. W tym roku mija 275 lat od jego ufundowania. W celu odnowienia zabytku zdjęto krzyż ze ściany i rozebrano go na części, by odrestaurować polichromię. Oczywiście zdjęto też tabliczkę z napisem „INRI” z drzewca krzyża.

CZYTAJ DALEJ

8 lat temu zmarł ks. Jan Kaczkowski

2024-03-27 22:11

[ TEMATY ]

Ks. Jan Kaczkowski

Piotr Drzewiecki

Ks. dr Jan Kaczkowski

 Ks. dr Jan Kaczkowski

28 marca 2016 r. w wieku 38 lat zmarł ks. Jan Kaczkowski, charyzmatyczny duszpasterz, twórca Hospicjum św. o. Pio w Pucku, autor i współautor popularnych książek. Chorował na glejaka - nowotwór ośrodka układu nerwowego. Sam będąc chory, pokazywał, jak przeżywać chorobę i cierpienie - uczył pogody, humory i dystansu.

Ks. Jan Kaczkowski urodził się 19 lipca 1977 r. w Gdyni. Był bioetykiem, organizatorem i dyrektorem Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio. W ciągu dwóch lat wykryto u niego dwa nowotwory – najpierw nerki, którego udało się zaleczyć, a później glejaka mózgu czwartego stopnia. Po operacjach poddawany kolejnym chemioterapiom, nadal pracował na rzecz hospicjum i służy jego pacjentom. W BoskiejTV prowadził swój vlog „Smak Życia”.

Podziel się cytatem

CZYTAJ DALEJ

USA/ Prezydent Ukrainy Zełenski: nie mamy już prawie artylerii

2024-03-28 20:25

[ TEMATY ]

#pomocdlaUkrainy

rosyjska agresja na Ukrainę

PAP/PRESIDENTIAL PRESS SERVICE HANDOUT

Prezydent Ukrainy na froncie

Prezydent Ukrainy na froncie

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Zełenski rozmawiał z reporterem CBS pośród ruin osiedla w niezidentyfikowanym mieście na wschodzie Ukrainy. Pytany o sytuację na froncie ocenił, że Ukrainie udało się ustabilizować sytuację i jest ona lepsza niż dwa-trzy miesiące temu, kiedy siły ukraińskie zmagały się z dużym deficytem amunicji artyleryjskiej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję