Polska Agencja Prasowa: Czym jest życie konsekrowane?

Brat Konrad Baran OFMCap, dyrektor Dzieła Pomocy św. Ojca Pio: Konsekracja jest oddaniem siebie Bogu. Rozumienie tego życia zmieniło się w dużym stopniu po Soborze Watykańskim II. Przypomniał on, że konsekracja odbyła się w sakramencie chrztu św. Często, kiedy rozmawiam z osobami świeckimi żyjącymi w małżeństwach, zwracam im uwagę, że także oni są konsekrowani, tylko oni oddają życie sobie nawzajem. Natomiast ja jako zakonnik oddałem je Kościołowi. Droga, którą wybrałem nie jest lepsza niż małżonków, czy ludzi, którzy z jakiegoś powodu wybierają służbę dla drugiego człowieka nie wchodząc w związek małżeński np. jak w przypadku osoby pomagającej choremu bratu.

PAP: W sytuacji złożenia ślubów zakonnych, Kościół katolicki podkreśla aspekt konsekracji na poziomie liturgii.

Z mojej perspektywy konsekracja jest głęboką pracą nad własnym sercem i świadomą rezygnacją z siebie, która nie jest łatwa, żeby być coraz bardziej dyspozycyjnym dla kogoś bądź czegoś, do czego Bóg mnie wzywa. Myślę, że do podobnej pracy wezwani są małżonkowie. U nich dotyczy to wychowania dzieci czy bycia dla współmałżonka.

PAP: Zakonnicy składają co najmniej trzy śluby: ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Co one w praktyce oznaczają?

Brat K. B.: Rady ewangeliczne są radami, które Kościół odkrył w swojej historii jako formę naśladowania Chrystusa. Jezus żył jako ubogi. Nie wszedł w związek małżeński. Był także posłuszny Bogu Ojcu, co wyraźnie pokazuje nam Jego modlitwa w Ogrójcu, kiedy przeżywając trwogę zgodził się na wolę Boga. Jako osoby zakonne chcemy naśladować Zbawiciela w ten konkretny sposób Jego życia trzech ostatnich lat, które znamy z Ewangelii, stąd nazywamy to radami ewangelicznymi.

PAP: Na czym polega w dzisiejszych czasach życie ślubem ubóstwa, czystości i posłuszeństwie?

Brat K. B.: Myślę, że to się chyba nie zmieniło, tylko może jest w mniejszym stopniu zrozumiałe dla młodego człowieka.

W naszym przypadku - kapucynów - jako bracia zakonni nie mamy własnych pieniędzy. Wszystko co dostajemy od rodziny, pieniądze, które zarabiamy, zbieramy do wspólnej puli. Kiedy czegoś potrzebujemy, wówczas prosimy przełożonego.

Innym wymiarem życia ślubem ubóstwa jest gotowość na przenoszenie z jednej miejscowości do drugiej, czyli nie przywiązywanie się do miejsc, co może jest jeszcze łatwiejsze, ale także i do ludzi, którzy są wokół nas.

PAP: Czy w dzisiejszych czasach udaje się żyć ślubem posłuszeństwa? Czy nie jest on już pewnego rodzaju przeżytkiem, biorąc pod uwagę chociażby współczesną psychologię?

Brat K. B.: Jesteśmy posłuszni przełożonym w prostym tego słowa znaczeniu, czyli staramy się przyjmować słowa przełożonego jako wolę Boga. Nie oznacza, to że nie wolno nam ustosunkowywać się do jego decyzji, dyskutować z nim, wskazywać na własne racje. W naszym zakonie jest bardzo dużo wolności. Przełożeni bardzo często chcą nas słuchać. Oczywiście nie zawsze wychodzą naprzeciw naszym oczekiwaniom. Nigdy jednak nie poczułem się w żaden sposób poniżony, odrzucony, a tym bardziej niewysłuchany przez przełożonego.

PAP: Jak przyjąć wolę przełożonego, jeśli wiemy, że nie ma racji?

Brat K. B.: Mam takie doświadczenie, że jeśli ktoś próbuje kombinować i postawić na swoim, to często dużo gorzej na tym wychodzi, niż gdyby spokojnie posłuchał przełożonego.

PAP: Czym różni się ślub czystości od bezżeństwa?

Brat K. B.: Życie w czystości jest najbardziej wewnętrznym wymiarem życia zakonnika czy członka Instytutu Życia Konsekrowanego. Ubóstwo jesteśmy w stanie sprawdzić, tym bardziej posłuszeństwo. Natomiast z czystością jest dużo trudniej. Nie chodzi tu wyłącznie, żeby nie wchodzić w związek małżeński czy nie współżyć seksualnie z drugą osobą. Ślub czystości dotyczy przede wszystkim ludzkiego serca - jego stosunku do Boga i drugiego człowieka.

Ważne jest, jak patrzę na drugiego człowieka: Czy szanuję go w jego tajemnicy jako kogoś innego ode mnie? Czy nie próbuję go pod jakimś pozorem wykorzystać np., żeby podbudować własne ego? Na ile traktuję go z szacunkiem na równi z samym sobą? Jeśli tu pojawia się problem, wówczas to później może implikować kwestie związane z płciowością, seksualnością.

PAP: Zakonnicy podejmują bardzo różną posługę, która często wynika z ich charyzmatów. Czy z upływem czasu i zmian cywilizacyjnych charyzmat zakonu czy zgromadzenia może się zmienić?

Brat K. B.: Wszystko zależy od tego, co pozostawili sami założyciele. Dominikanie są np. zakonem kaznodziejskim. W związku z tym, kiedyś głosili Słowo Boże z ambon, tymczasem dziś wykorzystują do tego platformy internetowe. Realizują zatem swój charyzmat w nowy sposób. Zadaniem franciszkanów było z kolei wchodzenie w relacje z osobami, zwłaszcza z pokrzywdzonymi. My jako kapucyni odczytujemy to zadanie w zależności od miejsca gdzie posługujemy. W czasie pandemii 50 naszych współbraci pomagało chorym na COVID-19 w szpitalach. Inni angażują się w pomoc bezdomnym, w katechezę a jeszcze inni wzorem św. o. Pio w posługę konfesjonału.

W Krakowie prowadzimy np. Dzieło Pomocy św. Ojca Pio a w Warszawie jadłodajnię. Mamy także szkołę dla spowiedników, gdzie kapłani pogłębiają wiedzę w tej dziedzinie i swój warsztat. Poza tym, prowadzimy ośrodki dla osób zmagających się z uzależnieniem od alkoholu.