Organizatorzy „Biegu Pamięci” chcą również upowszechnić wiedzę wśród młodzieży na temat historii II wojny światowej na ziemiach polskich, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń związanych z ostatnim okresem funkcjonowania niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.

VI Bieg Pamięci ze Światłem Pokoju rozpocznie się 17 stycznia br. o godz. 7.00 pod tablicą upamiętniającą zbiorową mogiłę ostatnich ofiar KL Auschwitz. Po inauguracyjnych wystąpieniach delegacje udadzą się pod Ścianę Śmierci na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz, by oddać hołd pomordowanym. Następnie młodzież rozpocznie bieg, łącząc pobranym „Światłem Pokoju” miejsca pamięci „Marszu Śmierci”: w Bieruniu, Tychach, Mikołowie, Borowej Wsi, Przyszowicach oraz Gliwicach. Na gliwickim cmentarzu komunalnym przy ulicy Kozielskiej około godziny 18.00 rozpoczną się uroczystości kończące bieg.

Tegoroczna edycja odbywa się pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

„To nieszablonowa lekcja historii opowiadająca o wyzwoleniu KL Auschwitz, o Polakach ratujących Żydów na trasie marszu - Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, a także o Tragedii Górnośląskiej, powiązanej losami ocalałych ukrywających się w Przyszowicach uciekinierów z Marszu Śmierci oraz o wkroczeniu Armii Czerwonej do Gliwic. Ten potężny zastrzyk historii i patriotyzmu jest świetną okazją do łamania barier międzypokoleniowych oraz do budowania świadomości historycznej wśród młodzieży szkolnej i lokalnej społeczności” - podkreśla Kobylańska.

„Biegowi Pamięci ze Światłem Pokoju” towarzyszy konferencja popularnonaukowa, zaplanowana na 31 stycznia 2025 r. w auli im. bł. ks. Jana Machy w Zespole Szkół Technicznych nr 2 im. Mariana Batko w Chorzowie. Gościem honorowym będzie Zdzisława Włodarczyk, świadek historii i była więźniarka Auschwitz, która podzieli się swoją relacją z uczestnikami wydarzenia. Projekt został wzbogacony o szereg interesujących wykładów i spotkań o tematyce obozowej, organizowanych przez miasto Mikołów w dniach od 10 do 23 stycznia 2025 r.

W związku ze zbliżaniem się do Oświęcimia Armii Czerwonej niemieccy esesmani wyprowadzili 17 stycznia 1945 roku z Auschwitz i jego podobozów ok. 56 tys. więźniów. Liczące po kilkadziesiąt kilometrów dwie główne piesze trasy ewakuacyjne wiodły do Wodzisławia Śląskiego i Gliwic, skąd Niemcy przetransportowali więźniów dalej koleją w odkrytych wagonach.

Najdłuższą trasę, liczącą 250 km, pokonało pieszo około 3,2 tys. więźniów z podobozu w Jaworznie do KL Gross-Rosen na Dolnym Śląsku. W trakcie ewakuacji esesmani strzelali zarówno do więźniów próbujących uciec, jak i do tych, którzy z powodu wyczerpania fizycznego nie byli w stanie utrzymać tempa marszu. W kolumnach ewakuacyjnych znajdowały się także osoby chore oraz dzieci. Na terenie Śląska Górnego i Opolskiego życie straciło około 3 tys. osób, natomiast podczas całej ewakuacji zginęło od 9 do 15 tys. więźniów Auschwitz.

Więźniowie, którzy przetrwali marsz pomimo przenikliwego chłodu, zostali przewiezieni otwartymi wagonami kolejowymi m.in. przez Czechy i Morawy do obozów Mauthausen i Buchenwaldu. Wielu spośród tych, którzy przeżyli „Marsze Śmierci”, zginęło w obozach w głębi III Rzeszy.