Bazylika pw. św. Jakuba w Szczecinie to obiekt nierozerwalnie związany z dziejami naszego miasta. W ciągu wieków podlegała kilkakrotnym zniszczeniom i odbudowom. Ostatnio po zbombardowaniu w czasie II wojny światowej została dźwignięta z ruin w latach 1972-74. Nowe możliwości jej renowacji i konserwacji stworzyło nasze wejście do Unii Europejskiej w 2004 r. Na poszczególne projekty z tym związane można pozyskać 85% potrzebnych środków z kasy unijnej. W ostatnich latach, korzystając z tych możliwości oraz zapewniając 15% wkładu własnego z różnych źródeł na renowację katedry, wydatkowano ok. 20 mln zł.

Niedawno z okazji ukończenia ostatniego projektu pt. „Projekt renowacji wnętrza zabytkowej katedry św. Jakuba w Szczecinie” zwołano konferencję prasową. Przy okazji mówiono też o wszystkich wcześniejszych projektach wykonanych od 2006 r. Dziennikarzom informacji udzielali Małgorzata Gwiazdowska - miejski konserwator zabytków, ks. Maciej Pliszka - administrator parafii św. Jakuba Ap., Ilona Nałęcka - przedstawiciel firmy „Konsart”, będącego od początku głównym wykonawcą wszystkich prac realizowanych w katedrze. W pierwszym etapie lat 2006-2008 katedra odzyskała swoją wieżę (ściślej mówiąc jest to kolejna wersja wieży, przystosowana do funkcji widokowej). Przywrócono posadzkę w świątyni, która powtarza motywy historyczne znane z posadzki średniowiecznej, która zachowała się w nawach bocznych kościoła.

Lata 2008-2010 to czas wykorzystania funduszy „norweskich” (Norweski Mechanizm Finansowy). Wykorzystano je na zamontowanie oświetleń zewnętrznych, które umożliwiają iluminację katedry. Oświetlenie otrzymało też wnętrze świątyni. Zamontowano nowe nagłośnienia, system instalacji przeciwpożarowej, instalacje elektryczne. Odbudowano małą wieżyczkę zwaną sygnaturką.

W dalszym etapie rozpoczęto renowację murów zewnętrznych od strony południowej. Dzisiaj już ta najbardziej reprezentacyjna elewacja, pełna dekoracji z wykorzystaniem cegły glazurowanej, charakterystyczna dla dzieł Henryka Brunsberga, zachwyca pięknem swej architektury.

W ostatnio realizowanym projekcie (trwał od stycznia 2012 do kwietnia 2013 r.) prace koncentrowały się na odnowieniu wnętrza i nielicznych zachowanych elementów wyposażenia. Po konserwacji jest figura św. Jakuba Apostoła, jedyny zachowany element barokowej ambony, który dźwigał jej czaszę. Figura jest noszona w procesji podczas Jarmarków Jakubowych. Na ścianie północnej nawy bocznej odsłonięto spod starych tynków fragment malatury z ostatniej ćwierci XIX wieku, kiedy wnętrze katedry było przemalowywane. Zakonserwowano bardzo dobrze zachowane barokowe drzwi jednoskrzydłowe z 1692 r. umieszczone w ścianie południowo-wschodniej. Natomiast drzwiom w południowej ścianie przywrócono zabytkowy charakter. Zawisły tam nowe drzwi dwuskrzydłowe wykonane z dębiny, które zaprojektował mgr inż. arch. Marcin Fiuk. Oparł on projekt o zachowaną dokumentację fotograficzną ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Na konferencji podkreślano, że został ukończony bardzo istotny etap odnowy katedry. Ks. Maciej Pliszka zapowiedział dalsze etapy renowacji. Konserwować trzeba mury zewnętrzne katedry okalające prezbiterium od wschodu oraz ścianę północną. W tej ostatniej miałyby nastąpić duże zmiany. Obecnie istniejący tam fragment wykonany w konstrukcji żelbetowej wprowadza pewien dysonans w stosunku do zachowanej części gotyckiej i kaplicy Mariackiej. Zamierza się przywrócić tej elewacji wygląd z okresu przedwojennego, zatem dokonać regotyzacji tej elewacji. „Planowany jest także remont i rozbudowa starej kanonii. Kiedy znikną z otoczenia parkujące samochody w związku z budową garaży podziemnych, ruch pieszy na ulicy św. Jakuba okalającej katedrę będzie się mógł odbywać bez przeszkód. Ulica nabierze uroku, a ludzie będą tu z chęcią spacerować” - przewiduje ks. Maciej Pliszka. Z pewnością jest to wizja realna. Przyczyniają się do tego nie tylko środki unijne, ale też i fundusze, jakimi wspiera dzieło renowacji katedry Gmina Miasto Szczecin, Urząd Marszałkowski. Ważny jest także wkład własny parafii pw. św. Jakuba, pomoc archidiecezji i prywatnych sponsorów.