Przysłowia są mądrością narodu...

Niegdyś drwiono z „cnót niewieścich”. Krytykowano ówczesnego ministra edukacji i nauki za zbytni konserwatyzm i zachęcanie do promocji wartości z kręgu kultury śródziemnomorskiej."Nigdy nie jest jednak tak źle, żeby nie mogło być gorzej". Sytuacja, w jakiej się wówczas znaleźli nauczyciele nie była najgorszą z możliwych. Obecnie postanowiono zamiast marchewki użyć kija. MEN opublikowało właśnie priorytety na nowy rok szkolny. Uwaga środowisk oświatowych skupiła się na na ostatnim punkcie, tj. kontroli zgodności z przepisami prawa oświatowego, organizacji doradztwa zawodowego, sprawowania nadzoru pedagogicznego przez dyrektora oraz realizacji zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli w szkołach uzyskujących najniższe wyniki z egzaminu ósmoklasisty.

Przypomijmy tylko, że wśród podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021/22 znalazło się również sześć punktów. W żadnym z nich nie było jednak nakazu (!) "implementowania cnót niewieścich". Punkt drugi mówił jedynie o "kształtowaniu właściwych postaw", tj. o "szlachetności, zaangażowaniu społecznym i dbałości o zdrowie". Dzisiaj gorące dyskusje wywołuje punkt szósty dokumentu, który nakazuje (!) prowadzenie kontroli. Szkoły z najniższymi wynikami z egzaminu ósmoklasisty będą mogły spodziewać się odwiedzin wizytatorów a nauczyciele pytań, jak podnoszą swoje kwalifikacje.

Oburzenie nauczycieli, strach dyrektorów szkół

Treść dokumentu podpisanego przez minister edukacji, Barbarę Nowacką,wzbudził oburzenie wśród nauczycieli. W sieci zawrzało. "MEN nasyła kuratoria na szkoły, które - sądząc po wynikach egzaminu ósmoklasisty - już zmagają się z ciężkimi warunkami codziennej prac"- można przeczytać na portalach oświatowych (portal Dealerzy Wiedzy). Ponadto pedagodzy pytają, czy indolencja minister edukacji jest tak daleko posunięta, że nie bierze ona pod uwagę obiektywnych kryteriów, które mogą mieć wpływ na efekty nauczania. Należą do nich, m.in.: znacząca liczba uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi w zespole klasowym, uczniowie ze środowisk z ograniczonym dostępem do zajęć dodatkowych, uczniowie z rodzin o wyjątkowo niskim kapitale kulturowym czy z rodzin rozbitych. Nie jest to zatem zero- jedynkowa sytuacja, wskazująca na przyczynę leżącą po stronie nauczyciela,  braku kwalifikacji, czy zarzucenia przez niego doskonalenia zawodowego. Warto przy tym pamiętać, że często np. do szkół katolickich lub szkół prowadzonych przez NGO's uczęszczają dzieci, które w placówkach ogólnodostępnych miałyby trudności z adaptacją; dzieci, które wymagają indywidualizacji pracy lub holistycznego podejścia do zdiagnozowanej sytuacji psychofizycznej. Często są to szkoły misyjne, poświęcające się pracy z uczniem, którego szkoła publiczna (obwodowa) niechętnie widzi w swych murach. Ostatnim powodem niskich wyników uczniów jest doskonalenie zawodowe nauczycieli. Mimo iż pracuje w nich dobrze przygotowana kadra, to często skala staninowa stosowana w pomiarze dydaktycznym, odpowiadajaca nam na pytanie jaką pozycję zajmuje wynik osiągnięty przez szkołę na tle wyników osiągniętych przez całą badaną populację, nie jest powodem do dumy. Ważne jest, że uczeń podjął próbę a szkoła wypełniła swoją misję – uczyć i wychowywać. W tym tkwi bowiem sens edukacji. Czy zawsze ranking jest najważniejszy? Zwłaszcza, że Ci sami kuratorzy oświaty krytykują tzw. świadectwa z biało-czerwonym paskiem, czyli także swoistego rodzaju rankingi klas i szkół.

"Dość pasków. Sio z paskami. Nie – dla pasków na świadectwie" – napisała w mediach społecznościowych małopolska kurator oświaty Gabriela Olszowska. Zdaniem Olszowskiej nagrodą dla uczniów powinna być zdobyta wiedza, a nie czerwony pasek. Czy zatem za brak takich świadectw także odpowiadają nauczyciele? Czy nagrodą dla nauczyciela nie powinno być zadowolenie ucznia z pozyskanej wiedzy a nie stanina?

Parole, parole, parole...

W jednym z pierwszych wywiadów, minister edukacji stanowczo podkreśliła, że kuratoria “(...) powinny funkcjonować w trybie pomocy nauczycielom i dyrektorom szkół, a nie kontroli i rozliczeń". Czym zatem jest to działanie? Na to pytanie muszą odpowiedzieć sami nauczyciele z " uśmiechniętej polskiej szkoły". Ciągle komtroluje się i pozbawia mocy nauczycieli. A nic nie jest trudniejsze do kontrolowania, bardziej niebezpieczne do prowadzenia, ani bardziej niepewne w sukcesach, niż zapanować nad wolnością człowieka. Ot, tak kończy się krótki tekst o gaszeniu zapału nauczycieli...